Mô hình tính toán và dự báo lũ hệ thống sông Hồng

Tính toán và dự báo dòng chảy lũ trên thượng lưu nối riêng và trên toàn hệ thống sông Hồng nối chung có một ý nghĩa thực tiễn và khoa học quan trọng trong công tác phòng tránh lũ, lụt, giảm thiệt hại trên lưu vực cũng như ở hạ lưu. Trong nhiều năm qua đã có nhiều nghiên cúư vể vấn đề này. Trên cơ sở tham khảo những kết quả nghiên cứu trước đây và kết quả nghiên cứu phân tích, đánh giá quá trình hình thành dòng chảy ở câc lưu vực bộ phận theo số liệu mưa, lũ thời kỳ 1987-1996 đã xây dựng các sơ đồ mô hình tính toán và dự báo dòng chảy mùa lũ hệ thống sông Hồng tại các tuyến chính: Tạ Bú và hồ Hoà Bình, Yên Bái, Phú Thọ, Hàm Yên, Chiêm Hoá, Tuyên Quang, Vụ Quang. Mô hình dựa trên phương trình tổng quát mô tả quá trình truyền lữ trong sông khi có gia nhập khu giữa, phương trình cân bằng nước vùng hồ và 1T1Ô hình SSARR cải tiến để tổng họp dòng chảy từ mưa với cấc bộ tham số xác định bằng phương pháp tối ưu hoá. Mô hình cho phép tính toán, dự báo- dòng chảy mùa lũ sông Hồng tại các tuyến chính với thời gian dự kiến tới 24-36 giờ tuỳ từng vị trí và có thể tham khảo đến thời gian dự kiến là 48 giờ. Các dự báo kiểm tra đều có mức đảm bảo đạt yêu cầu. Một chương trình được soạn thảo cho phép dễ dàng tính toán và dự bấo khi sử dụng PC. Việc ghép nối mô hình thượng lưu với mô hình hạ lưu (đến Hà Nội) tạo điều kiện tính toán, dự báo dòng chảy lũ, phục hồi dòng chảy sông Hồng khi coi như không có hồ Hoà Bình, đânh giá ảnh hưởng của công trình đến dòng chảy sông Đà và hạ lưu sông Hồng cũng như phục vụ tính toán điều hành hồ cắt lũ cho hạ du.

Do điều kiện địa lý tự nhiên lưu vực sông Hồng cũng như các đặc điểm hình thành dòng chảy khu giữa đã được chúng tôi đánh giá phân tích kỹ trong một số nghiên cứu gần đây [1,2], nên trong bài này chỉ đề cập đến những kết quả chủ yếu thu được khi xây dựng mô hình tính toán và dự báo lũ.