Tác giả

Đơn vị công tác

1Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Bắc Trung Bộ

2Khoa Thủy văn và Tài nguyên nước - Đại học Thủy lợi

Tóm tắt

Ngày càng có nhiều hồ chứa được xây dựng và đưa vào vận hành trên các lưu vực song ở khu vực Bắc Trung Bộ, yêu cầu cấp thiết đặt ra cần phải xây dựng công cụ tính toán tối ưu quá trình xả lũ cho hệ thống hồ chứa đảm bảo an toànvà cắt giảm lũ cho hạ du. Trên cơ sở phương pháp đường lũ đơn vị dạng tam giác, phương pháp diễn toán Muskingum và thuật toán tối ưu, một mô hình mô phỏng lũ đã xây dựng bằng ngôn ngữ lập trình Delphi nhằm đáp ứng các yêu cầu trên và đặt tên là thủy lực. Nhóm nghiên cứu đã chọn lưu vực sông Cả để tính toán thử nghiệm mô hình thủy lực mô phỏng lũ hệ thống sông, xác định bộ thông số của mô hình, tính toán tối ưu xả lũ của hệ thống gồm 03 hồ chứa (Bản Vẽ, Bản Mồng và Thác Muối) với 03 điểm khống chế trên hệ thống sông (Nghĩa Khánh, Dừa và Yên Thượng). Kết quả thử nghiệm cho thấy mô hình thủy lực đã tính toán tốt quá trình lũ và xả lũ tại các điểm nghiên cứu. Đây là một công cụ hữu ích trong việc ra quyết định vận hành hệ thống hồ chứa trên các lưu vực sông ở vùng không ảnh hưởng thủy triều.

Từ khóa

Trích dẫn bài báo

Nguyễn Xuân Tiến, Lê Hữu Huấn, Phan Thị Toàn, Nguyễn Văn Linh (2018), Xây dựng mô hình mô phỏng lũ và tính toán tối ưu xả lũ cho hệ thống hồ chứa ở vùng sông không ảnh hưởng triều. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 687, 23-31.

Tài liệu tham khảo

1. Hà Văn Khối, (2005). Quy hoạch và quản lý nguồn nước. Nhà xuất bản Nông nghiệp.

2. Lê Xuân Cầu, (2014). Nghiên cứu biểu đồ điều phối tối ưu đa mục tiêu hệ thống liên hồ chứa trên cơ sở ứng dụng mô hình liên hồ chứa và thuật toán gen – Áp dụng cho hệ thống hồ chứa trên sông Cả. Đề tài NCKH cấp cơ sở.

3. Long, N.L, Madsen, H., and Rosbjerg, D. (2007). Simulation and optimisation modelling approach for operation of the Hoa Binh reservoir, Vietnam. Journal of Hydrology (2007) Volume 336, Pages 269-281.

4. Tran Hong Thai, (2005). Numerical Methods for Parameter Estimation and Optimal Control of the Red River Network. PhD thesis, Heidelberg University.

5. Trung tâm Thủy văn ứng dụng và Kỹ thuật môi trường thuộc Trường Đại học Thủy lợi đã thực hiện Dự án, (2003). Khảo sát, điều tra, tính toán hoàn nguyên lũ 1978 với thực trạng sông Cả như hiện nay. Dự án tỉnh Nghệ An.

6. Techow, V. (1994). Thủy văn ứng dụng. Nhà xuất bản giáo dục.

7. Wei, C.C. and Hsu, N.S. (2009). Optimal tree-based release rules for real-time flood control operations on a multipurpose multireservoir system. Journal of Hydrology Volume 365 (2009), Pages 213 - 224.