Tác giả
Đơn vị công tác
1 Trường Đại học Nông Lâm TP. HCM, Phân hiệu Gia Lai; ngtuananh@hcmuaf.edu.vn; nnhai@hcmuaf.edu.vn; nmky@hcmuaf.edu.vn.
2 Tổng Cục Khí Tượng Thuỷ Văn; dungmmu05@gmail.com.
*Tác giả liên hệ: nmky@hcmuaf.edu.vn; Tel.: +84–384321415
Tóm tắt
Đánh giá và quản lý rủi ro trong hệ thống cấp nước sinh hoạt là bước quan trọng trong việc thiết lập kế hoạch quản lý an toàn cấp nước. Vấn đề rủi ro vi sinh trong nước cấp sinh hoạt đặc biệt được quan tâm để phòng ngừa bệnh tật. Nghiên cứu đã sử dụng phương pháp thực nghiệm bằng cách thu thập và kiểm tra mẫu nước cấp sinh hoạt, và đồng thời sử dụng phương pháp bán định lượng để đánh giá cấp độ rủi ro đối với các mối nguy liên quan quá trình cấp nước sinh hoạt vùng ven đô thị Pleiku, tỉnh Gia Lai, thuộc vùng Tây Nguyên của Việt Nam. Kết quả kiểm tra mẫu nước trong phòng thí nghiệm đã cho thấy rằng chất lượng nước cấp sinh hoạt tại các xã vùng ven khá tốt và phù hợp với việc sử dụng cấp nước. Tuy nhiên, mẫu nước tại vị trí G1–01 (Làng Nhao 1, xã Ia Kênh) có hàm lượng coliform vượt quá quy chuẩn nước sinh hoạt QCVN 01–1:2018/BYT (> 3 CFU/100mL). Đồng thời, kết quả đã xác định được một số mối nguy quan trọng liên quan đến quá trình cấp nước sinh hoạt, trong đó gồm hai mối nguy có cấp độ rủi ro cao liên quan đến các hoạt động nông nghiệp (chăn nuôi) và sáu mối nguy với cấp độ rủi ro trung bình. Các mối nguy này đã được xem xét ưu tiên đề xuất các biện pháp để giải thiểu cấp độ rủi ro.
Từ khóa
Trích dẫn bài báo
Anh, N.T.; Kỳ, N.M.; Hải, N.N.; Dũng, B.Q. Đánh giá hiện trạng và rủi ro do vi sinh vật trong nước sinh hoạt khu vực ven đô thị: Nghiên cứu điển hình ở Pleiku, tỉnh Gia Lai, Việt Nam. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2021, 726, 12-23.
Tài liệu tham khảo
1. Bain, R.; Johnston, R.; Slaymaker, T. Drinking water quality and the SDGs. NPJ Clean Water 2020, 3, 37. https://doi.org/10.1038/s41545–020–00085–z.
2. Howard, G.; Bartram, J. Domestic Water Quantity, Service Level and Health. WHO Document Production Services, Geneva, 2003. Available online: https://www.who.int/water_sanitation_health/diseases/WSH03.02.pdf (accessed on date March 17, 2021).
3. Prüss–Üstün, A.; Wolf, J.; Corvalán, C.; Bos, R.; Neira, M. Preventing disease through healthy environments: a global assessment of the burden of disease from environmental risks. World Health Organization, Geneva, 2016.
4. Hunter, P.R.; Chalmers, R.M.; Hughes, S.; Syed, Q. Self–reported diarrhea in a control group: a strong association with reporting of low–pressure events in tap water. Clin. Infect. Dis. 2005, 40, 32–34.
5. WHO, United Nations’ Children’s Fund. Water, sanitation and hygiene in health care facilities – Status in low – and middle–income countries and way forward. World Health Organization, Geneva, 2015. Available online: https://www.who.int/water_sanitation_health/publications/wash–health–care–facilities/en/ (accessed on date March 13, 2021).
6. WB. Economic Assessment of sanitation interventions in Vietnam. World Bank, 2012. Available online: https://www.wsp.org/sites/wsp/files/publications/WSP–ESI–assessment–Vietnam.pdf (accessed on date March 11, 2021).
7. WHO. Preventing diarrhoea through better water, sanitaiton and hygiene: exposures and impacts in low – and middle–income countries. World Health Organization, Geneva, 2014. Available online: https://www.who.int/water_sanitation_health/diseases–risks/gbd_poor_water/en/ (accessed on date March 13, 2021).
8. WHO. Guidelines for drinking–water quality. World Health Organization, Geneva, 2004. Available online: https://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/GDWQ2004web.pdf (accessed on date March 11, 2021).
9. WHO. Sanitation safety planning: manual for safe use and disposal of wastewater, greywater and excreta. World Health Organization, Geneva, 2015. Available online: https://www.who.int/water_sanitation_health/publications/ssp–manual/en/ (accessed on date March 11, 2021).
10. Ricket, B.; Schmoil, O.; Renehold, A.; Barrenberg, E. Water Safety Plan: A Field Guide to Improve Drinking Water Safety in Small Communities. World Health Organization, Geneva, Switzerland, 2004, pp. 1–16.
11. Lutendo, S.M.; Murembiwa S.M.; Paul R.H. Systematic risk management approach of household drinking water from the source to point of use. J. Water Sanit. Hyg. Dev. 2017, 7(2), 290–299. doi: https://doi.org/10.2166/washdev.2017.029.
12. WHO. Water safety in distribution systems. World Health Organization, 2014. Available online: https://www.who.int/water_sanitation_health/publications/water–safety–in–distribution–system/en/ (accessed on date March 21, 2021).
13. Anh, N.A.; Ky, N.M.; Hai, N.N. Risk assessment and management in domestic water supply system in Pleiku city – Gia Lai province. JST–UD 2019, 17, 50–55. doi: 10.31130/JST–UD2018–366.
14. Anh, N.A.; Hai, N.N.; Trang, T.T.T; Dung, B.Q.; Ky, N.M. Analyzing stakeholder involvement in urban domestic water supply system – case study in Central Highland of Vietnam. VN J. Hydrometeorol. 2019, 2–1, 56–65. https://doi.org/ 10.36335/VNJHM.2019(2–1).56–65.
15. Bartram, J. (Eds.). Water safety plan manual: step–by–step risk management for drinking–water suppliers. World Health Organization and International Water Association, Geneva, 2009.
16. WHO. Guidelines for drinking–water quality. World Health Organization, Geneva, 2011. Available online: https://www.who.int/water_sanitation_health/publications/2011/dwq_guidelines/en/ (accessed on date March 14, 2021).
17. Hưng, N.T.Q.; Danh, Đ.H.; Vũ, T.P.; Kỳ, N.M.; Tuấn, H.N.A. Nghiên cứu đánh giá hiện trạng sử dụng và chất lượng nước cấp sinh hoạt tại huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh. JS: ESS 2018, 34, 10–21. https://doi.org/10.25073/2588–1094/vnuees.4251.
18. Bartram, J.; Cairncross, S. Hygiene, Sanitation, and Water: Forgotten Foundations of Health. PLoS Med. 2010, 7, 1000367. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1000367.
19. Zhang, J. The impact of water quality on health: Evidence from the drinking water infrastructure program in rural China. J. Health Econ. 2012, 31, 22–134.
20. Zhang, Y.; Han, X.; Niu, Z. Health risk assessment of haloacetonitriles in drinking water based on internal dose. Environ. Pollut. 2018, 236, 899–906.
21. Kỳ, N.M. Nghiên cứu đánh giá chất lượng nước sinh hoạt của cộng đồng dân cư dân đảo Cù Lao Chàm. HU JOS 2013, 87, 81–91.
22. Yang, C.Y.; Cheng, M.F.; Tsai, S.S.; Hsieh, Y.L. Calcium, magnesium, and nitrate in drinking water and gastric cancer mortality. Jpn. J. Cancer Res. 1998, 89, 124–130.
23. WHO. Water safety plan: Managing drinking–water quality from catchment to consumer. World Health Organization, Geneva, 2005. Available online: https://www.who.int/water_sanitation_health/publications/wsp0506/en/ (accessed on date January 25, 2021).
24. WHO. Water safety planning for small community water supplies: Step–by–step risk management guidance for drinking–water supplies in small communities. World Health Organization, Geneva, 2012. Available online: https://www.who.int/water_sanitation_health/publications/small–comm–
water_supplies/en/ (accessed on date January 25, 2021).
25. Kỳ, N.M.; Hưng, N.T.Q.; Trâm, Đ.T.Q.; Dũng, B.Q. Nghiên cứu mối liên hệ giữa yếu tố lượng mưa và sự gia tăng trực khuẩn đường ruột (Fecal coliform) ở một số hồ Kinh thành Huế. VN J. Hydrometeorol 2019, 703, 69–77.
26. Nouri, J.; Mahvi, A.H.; Jahed, G.R.; Babaei, A.A. Regional distribution pattern of groundwater heavy metals resulting from agricultural activities. Environ. Geol. 2008, 55, 1337–1343. https://doi.org/10.1007/s00254–007–1081–3.
27. Cam, P.D.; Lan, N.T.P.; Smith, G.D.; Verma, N. Nitrate and bacterial contamination in well waters in Vinh Phuc province, Vietnam. J. Water Health 2008, 6, 275–279. https://doi.org/10.2166/wh.2008.027.
28. Hoang, T.H.; Bang, S.; Kim, K.W.; Nguyen, M.H.; Dang, D.M. 2010. Arsenic in groundwater and sediment in the Mekong River delta, Vietnam. Environ. Pollut. 2010, 158, 2648–2658. https://doi.org/10.1016/j.envpol.20–10.05.001.
29. Vieira, J.M.P. Water safety plans : methodologies for risk assessment and risk management in drinking–water systems. The fourth inter–celtic colloquium on hydrology and management of water resources, 2005. Available online: https://aprh.pt/celtico/PAPERS/RT2P3.PDF (accessed on date December 14, 2020).