Tác giả

Trần Đức Dũng 1* , Nguyễn Quốc Quân 1 , Nguyễn Thị Thanh Huệ 1 , Phạm Luân 1

Đơn vị công tác

1Trung tâm Quản lý Nước và Biến đổi khí hậu, Viện Môi Trường và Tài Nguyên, Đại học Quốc Gia TPHCM; dungtranducvn@yahoo.com; quocquannguyen1987@gmail.com; nguyen.tt.hue@gmail.com; hongluanosgeo@gmail.com.

*Tác giả liên hệ: dungtranducvn@yahoo.com; Tel.: +84–902007905

Tóm tắt

Sông Lá Buông là chi lưu lớn nằm bên bờ hữu sông Đồng Nai, hoạt động kinh tế của lưu vực này khá đa dạng, từ các hoạt động nông nghiệp, chăn nuôi ở phía thượng lưu cho đến phát triển công nghiệp, dịch vụ ở phía hạ lưu. Tuy nhiên, chính sự phát triển kinh tế xã hội đã gây ra ô nhiễm nước mặt do các hoạt động công nghiệp và nông nghiệp. Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm đánh giá chất lượng nước mặt sông Lá Buông, sử dụng phương pháp thống kê đa biến, phân tích các thành phần chính dựa trên các chỉ tiêu chất lượng nước theo không gian và thời gian. Số liệu quan trắc chất lượng nước giai đoạn 2010-2017 được chuẩn hóa và xử lý loại bỏ những giá trị bất thường sử dụng phép kiểm định Shapiro-Wilk và kiểm định phi tham số Wilcoxon signed-rank, trước khi được sử dụng để phân tích. Kết quả chỉ ra rằng nguồn nước sông Lá Buông trong cả mùa khô và mùa mưa bị ô nhiễm cục bộ các chất dinh dưỡng, vi sinh (E. coli, Coliform, N-NH4) tại khu vực thượng nguồn do hoạt động chăn nuôi; ô nhiễm các chất vô cơ và hữu cơ (BOD5, COD, Fe, N-NH4, N-NO2, TSS, độ đục) từ nước thải sinh hoạt và công nghiệp tại khu vực trung lưu và hạ lưu. Kết quả nghiên cứu giúp đánh giá hiện trạng chất lượng nước sông Lá Buông nhằm đưa ra các giải pháp góp phần bảo vệ nguồn nước mặt của toàn lưu vực hướng đến phát triển bền vững.

Từ khóa

Ô nhiễm; Quan trắc; Thống kê; Phân tích; Thành phần chính.

Trích dẫn bài báo

Dũng, T.Đ.; Quân, N.Q.; Huệ, N.T.T.; Luân, P. Đánh giá chất lượng nước sông Lá Buông bằng phương pháp thống kê đa biến theo không gian và thời gian. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2021, 731, 36-53.

Tài liệu tham khảo

1. Sở Kế Hoạch và Đầu Tư tỉnh Đồng Nai, ‘Địa hình, đất đai, khí hậu, dân số tỉnh Đồng Nai, 2020. Available: =http://dpidongnai.gov.vn/Pages/gioithieu.aspx?CatID=24.

2. Than, N.H.; Ly, C.D.; Tat, P.V. The performance of classification and forecasting Dong Nai River water quality for sustainable water resources management using neural network techniques. J. Hydrol. 2021, 596, 126099.

3. Khoi, D.N.; Nguyen, V.T.; Sam, T.T.; Nhi, P.T.T. Evaluation on effects of climate and land-use changes on streamflow and water quality in the La Buong River Basin, Southern Vietnam. Sustain. 2019, 11, 24.

4. Nguyen, H.D.; Quan, N.H.; Quang, N.X.; Hieu, N.D.; Thang, L.V. Spatio-temporal pattern of water quality in the Saigon-Dong Nai river system due to waste water pollution sources. Int. J. River Basin Manag. 2021, 19(2), 221–243.

5. Longley, W. Freshwater Inflows - Ecological Relationships and Methods for Determination of Needs, 1994.

6. Sharma, M.; Kansal, A.; Jain, S.; Sharma, P. Application of multivariate statistical techniques in determining the spatial temporal water quality variation of Ganga and Yamuna rivers present in Uttarakhand state, India. Water Qual. Exposure Health 2015, 7, 567–581.

7. Subba Rao, N.; Sunitha, B.; Adimalla, N.; Chaudhary, M. Quality criteria for groundwater use from a rural part of Wanaparthy District, Telangana State, India, through ionic spatial distribution (ISD), entropy water quality index (EWQI) and principal component analysis (PCA). Environ. Geochem. Health 2020, 42(2), 579–599.

8. Tripathi, M.; Singal, S.L. Use of Principal Component Analysis for parameter selection for development of a novel Water Quality Index: A case study of river Ganga India. Ecol. Indic. 2019, 96, 430–436.

9. Zeinalzadeh, K.; Rezaei, E. Determining spatial and temporal changes of surface water quality using principal component analysis. J. Hydrol. Reg. Stud. 2017, 13, 1–10.

10. Kessing, L.V. et al., Lithium in drinking water and the incidence of bipolar disorder: A nation-wide population-based study. Bipolar Disord. 2017, 19(7), 563–567.

11. Okeowo, M.A.; Lee, H.; Hossain, F.; Getirana, A. Automated Generation of Lakes and Reservoirs Water Elevation Changes From Satellite Radar Altimetry. IEEE J. Sel. Top. Appl. Earth Obs. Remote Sens. 2017, 10(8), 3465–3481.

12. Sultan, A.A.; Mashrei, M.A.; Washer, G.A. Utilization of Wilcoxon-Mann-Whitney statistics in assessing the reliability of nondestructive evaluation technologies. Structures 2020, 27, 780–787.

13. Montocchio, D.; Chow-Fraser, P. Influence of water-level disturbances on the performance of ecological indices for assessing human disturbance: A case study of Georgian Bay coastal wetlands. Ecol. Indic. 2021, 127, 107716.

14. Sudhakaran, S.; Mahadevan, H.; Arun, V.; Krishnakumar, A. P.; Krishnan, K.A. A multivariate statistical approach in assessing the quality of potable and irrigation water environs of the Netravati River basin (India). Groundw. Sustain. Dev. 2020, 11, 100462.

15. Shlens, J. A Tutorial on Principal Component Analysis, February, 2014.

16. Nam, K. Nhiều cơ sở sản xuất xả nước thải trực tiếp ra sông Dương Đông, Báo tuổi trẻ, 2019.

17. Chi, T. Xử lý nghiêm vụ xả nước thải ra sông Trà Khúc của Nhà máy cồn - rượu Quảng Ngãi, Báo Nhân dân, 2010.

18. Nam, P. Vedan Bình Thuận gây ô nhiễm sông Phan. Tin tức pháp luật, 2008.

19. Shrestha, S.; Kazama, F.; Nakamura, T. Use of principal component analysis, factor analysis and discriminant analysis to evaluate spatial and temporal variations in water quality of the Mekong River. J. Hydroinf. 2008, 10(1), 43–56.

20. Prathumratana, L.; Sthiannopkao, S.; Kim, K.W. The relationship of climatic and hydrological parameters to surface water quality in the lower Mekong River. Environ. Int. 2008, 34(6), 860–866.

21. Tryland, I.; Robertson, L.; Blankenberg, A.G.B.; Lindholm, M.; Rohrlack, T.; Liltved, H. Impact of rainfall on microbial contamination of surface water. Int. J. Clim. Chang. Strateg. Manag. 2011, 3(4), 361–373.

22. Tornevi, A.; Bergstedt, O.; Forsberg, B. Precipitation effects on microbial pollution in a river: Lag structures and seasonal effect modification. PLoS One, 2014, 9(5), e98546.

23. Khatoon, N. Correlation Study For the Assessment of Water Quality and Its Parameters of Ganga River, Kanpur, Uttar Pradesh, India. IOSR J. Appl. Chem. 2013, 579(3), 2278–5736.

24. Kumari, M.; Tripathi, S.; Pathak, V.; Tripathi, B.D. Chemometric characterization of river water quality. Environ. Monit. Assess. 2013, 185(4), 3081–3092.

25. Robert Ongom, M.A.; Lukubye, B. Physico-Chemical Quality of Lake Kyoga at Selected Landing Sites and Anthropogenic Activities. J. Water Resour. Prot. 2017, 9(11), 1225–1243.