Tác giả

Huỳnh Vương Thu Minh 1* , Nguyễn Thành Tâm 2 , Đái Thị Huỳnh Như 1 , Nguyễn Trường Thành 1 , Trần Văn Tỷ 3

Đơn vị công tác

1 Khoa Môi trường & Tài nguyên thiên nhiên, Trường Đại học Cần Thơ; hvtminh@ctu.edu.vn; ntthanh@ctu.edu.vn

2 Viện Nghiên cứu Phát triển Đồng bằng sông Cửu Long, Trường Đại học Cần Thơ; ngttam@ctu.edu.vn

3 Khoa Công nghệ, Trường Đại học Cần Thơ; tvty@ctu.edu.vn

*Tác giả liên hệ: hvtminh@ctu.edu.vn; Tel.: +84–939610020

Tóm tắt

Đánh giá chất lượng nước mặt và hiệu quả mô hình canh tác lúa nếp ba vụ được thực hiện trong vùng đê bao khép kín Bắc Vàm Nao (BVN), tỉnh An Giang. Các chỉ tiêu chất lượng nước mặt được thu thập từ Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), gồm: pH, Oxy hòa tan (DO), tổng chất rắn lơ lửng (TSS), nhu cầu oxy sinh học (BOD), nhu cầu oxy hóa học (COD), nitrate (NO3–), và phosphorus (PO43–), giai đoạn 2010–2020. Nghiên cứu sử dụng phương pháp đo tại chỗ với các chỉ tiêu: pH, TDS, EC, và DO tại 20 vị trí trong vụ Thu Đông năm 2020. Hiệu quả mô hình canh tác lúa nếp được đánh giá từ phỏng vấn nông hộ. Kết quả cho thấy, BOD5 và COD trong vùng BVN cao hơn ở mức ý nghĩa 1% so với trên sông chính. Tuy nhiên, ảnh hưởng của mô hình thâm canh lúa nếp ở BVN đến thay đổi chất lượng nước trên sông chính chưa tìm thấy. Chất lượng nước ở đầu mùa vụ Thu Đông tốt hơn ở mức ý nghĩa 1% so với giữa mùa vụ. Thâm canh mang lại nhiều lợi nhuận; tuy nhiên, lợi nhuận bị ảnh hưởng phần lớn bởi năng suất, giá bán và chi phí đầu tư. Những năm gần đây, năng suất lúa nếp bị giảm, lợi nhuận thấp hơn và ô nhiễm môi trường nước nhiều hơn so với trước đây.

Từ khóa

Chất lượng nước nội đồng; Năng suất lúa; Lợi nhuận; Đê bao khép kín; Phú Tân.

Trích dẫn bài báo

Minh, H.V.T.; Tâm, N.T.; Như, Đ.T.H.; Thành, N.T.; Tỷ, T.V.  Đánh giá hiện trạng chất lượng nước mặt và hiệu quả mô hình canh tác lúa nếp ba vụ ở Bắc Vàm Nao, An Giang. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2021, 732, 38-48.

Tài liệu tham khảo

1. Schneider, P.; Asch, F. Rice Production and Food Security in Asian Mega Deltas—A Review on Characteristics, Vulnerabilities and Agricultural Adaptation Options to Cope with Climate Change. J. Agron. Crop Sci. 2020, 206, 491–503.

2. Minh, H.V.T.; Avtar, R.; Mohan, G.; Misra, P.; Kurasaki, M. Monitoring and Mapping of Rice Cropping Pattern in Flooding Area in the Vietnamese Mekong Delta Using Sentinel–1A Data: A Case of An Giang Province. ISPRS Int. J. Geo-Inf. 2019, 8, 211. https://doi.org/10.3390/ijgi8050211.

3. Minh, H.V.T.; Kurasaki, M.; Ty, T.V.; Tran, D.Q.; Le, K.N.; Avtar, R.; Rahman, M.; Osaki, M. Effects of Multi–Dike Protection Systems on Surface Water Quality in the Vietnamese Mekong Delta. Water 2019, 11, 1010.

4. Thu Minh, H.V.; Avtar, R.; Kumar, P.; Le, K.N.; Kurasaki, M.; Ty, T.V. Impact of Rice Intensification and Urbanization on Surface Water Quality in An Giang Using a Statistical Approach. Water 2020, 12, 1710. https://doi.org/10.3390/w12061710.

5. Phượng, Đ.T.K.; Xê, Đ.V. So Sánh Hiệu Quả Sản Xuất Giữa Hai Mô Hình Độc Canh Lúa 3 vụ và Lúa Luân Canh Với Màu Tại Huyện Cai Lậy – Tiền Giang. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ 2011, 18a, 220–227.

6. Nhựt, Q.M. Phân Tích Lợi Nhuận và Hiệu Quả Theo Quy Mô Sản Xuất Của Mô Hình Độc Canh Ba vụ Lúa và Luân Canh Hai Lúa Một Màu Tại Chợ Mới–An Giang Năm 2005. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ 2006, 6, 203–212.

7. Đệ, N.V. Giải Pháp Nâng Cao Năng Lực Đội Ngũ Giảng Viên Các Trường Đại Học ở Vùng ĐBSCL Trong Bối Cảnh Hội Nhập. Tạp chí khoa học trường Đại học Cần Thơ 2009, 182–192.

8. Thái, L.X. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Thu Nhập Của Nông Hộ Trong Các Mô Hình Sản Xuất Trên Đất Lúa Tại Tỉnh Vĩnh Long. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ 2014, 35, 79–86.

9. Huy, H.T. Phân Tích Tác Động Của Khoa Học Kỹ Thuật Đến Hiệu Quả Sản Xuất Lúa Tại Cần Thơ và Sóc Trăng. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường, Đại học Cần Thơ 2007, 8, 47–56.

10. Duc Tran, D.; van Halsema, G.; Hellegers, P.J.G.J.; Phi Hoang, L.; Quang Tran, T.; Kummu, M.; Ludwig, F. Assessing Impacts of Dike Construction on the Flood Dynamics of the Mekong Delta. Hydrol. Earth Syst. Sci. 2018, 22, 1875–1896. https://doi.org/10.5194/hess-22-1875-2018.

11. Pham, C.H. Planning and Implementation of the Dyke Systems in the Mekong Delta, Vietnam. Dissertation, Bonn University: Germany, 2011.

12. Nguyen, H.T.L.; Nguyen, T.G. Surface Water Quality in Canals in An Giang Province, Viet Nam, from 2009 to 2016. J. Viet. Env. 2018, 10, 113–119.

13. Anh, B.L.; Tín, H.Q.; Điền, H.N. Xác Định Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Tiềm Năng Phát Triển Giống AG–Nếp Tỉnh An Giang. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ 2017, 35–43.

14. Tổng cục Môi trường Việt Nam. Quy Chuẩn Kỹ Thuật Quốc Gia về Nước Mặt QCVN 08–MT:2015/BTNMT Available online: http://vea.gov.vn/quy–chuan (accessed on 6 April 2021).