Tải file PDF Tác giả
Đơn vị công tác
1 Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn Quốc gia; anhnamm95@gmail.com
2 Khoa Khí tượng Thuỷ văn và Hải dương học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN; tranngocanh@hus.edu.vn
3 Trung tâm Động lực học Thủy khí Môi trường, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN;
4 Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu; chiendd@gmail.com
5 Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Bắc; ngotai87@gmail.com
*Tác giả liên hệ: tranngocanh@hus.edu.vn; Tel.: +84–915051515
Tóm tắt
Ngập lụt là một trong các loại hình thiên tai nguy hiểm, thường xuyên xảy ra tại Việt Nam, đã gây ra nhiều thiệt hại về người và tài sản. Đặc biệt, dưới sự tác động của biến đổi khí hậu (BĐKH), mức độ ngập lụt có thể xảy ra ngày càng nghiêm trọng hơn. Do đó, việc đánh giá tác động của BĐKH đến tình hình ngập lụt là nhiệm vụ quan trọng, từ đó đề xuất biện pháp thích ứng với tác động của biến đổi khí hậu. Nghiên cứu lựa chọn bộ công cụ MIKE11, MIKE21 và MIKE FLOOD thực hiện mô phỏng, tính toán và đánh giá tác động của BĐKH đến tình hình ngập lụt khu vực hạ lưu sông Trà Khúc tỉnh Quảng Ngãi. Nghiên cứu thực hiện mô phỏng, tính toán diện tích và độ sâu ngập lụt cho trận lũ ứng với tần suất 1% của giai đoạn cơ sở 1986–2005 và các giai đoạn 2046–2065 và 2080–2099 theo 2 kịch bản RCP4.5 và RCP8.5 có thể thấy diện tích và độ sâu ngập các giai đoạn của kịch bản tương lai đều lớn hơn giai đoạn cơ sở, nhất là giai đoạn cuối thế kỷ.
Từ khóa
Trích dẫn bài báo
Nam, N.A.; Anh, T.N.; Chiến, Đ.Đ.; Tài, N.Q. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tình hình ngập lụt hạ lưu sông Trà Khúc tỉnh Quảng Ngãi. Tạp chí Khí tượng Thuỷ văn 2022, 740(1), 77-86.
Tài liệu tham khảo
1. Hiếu, B.Đ.; Hương, H.T.L.; Liễu, N.T.; Thịnh, Đ.Q. Nghiên cứu đánh giá rủi ro đến tài nguyên nước mặt do biến đổi khí hậu; áp dụng cho tỉnh Quảng Ngãi. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2020, 711, 1–13.
2. Sơn, N.T.; Anh, T.N.; Khá, Đ.Đ.; Tiến, N.X.; Thìn, L.V. Thử nghiệm đánh giá tác động của Biến đổi khí hậu đến ngập lụt khu vực hạ lưu sông Lam. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2014, 645, 13–20.
3. Chanh, B.V.; Anh, T.N. Tích hợp bộ mô hình dự báo thuỷ văn lưu vực sông Trà Khúc. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN 2016, 32(3S), 20–25.
4. Cương, V.Đ. Ứng dụng ảnh viễn thám trong việc nâng cao độ chính xác của mô phỏng ngập lụt lưu vực sông Trà Khúc tỉnh Quảng Ngãi. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Thủy lợi 2017, 41, 19–30.
5. Bộ Tài nguyên và Môi trường. Kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng cho Việt Nam, Nhà xuất bản Tài nguyên – Môi trường và Bản đồ Việt Nam, Hà Nội, 2020.
6. Quang, N.T.; Đạt, L.Đ. Ứng dụng mô hình SWAT đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy lưu vực sông Trà Khúc. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2016, 667, 15–20.
7. Chiến, P.V.; Linh, Đ.T.P.; Long, N.T.; Tuấn, N.M.; Khánh, N.V. Nghiên cứu xây dựng phương án dự báo lũ Tiểu mãn dựa vào hình thế thời tiết gây mưa lũ khu vực Trung Trung Bộ. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2021, 721, 46–53.
8. Long, V.Đ. Nghiên cứu ứng dụng thử nghiệm mô hình TELEMAC 2D tính toán lũ và cảnh báo ngập lụt cho vùng hạ lưu sông Trà Khúc – Sông Vệ. Báo cáo tổng kết đề tài cơ sở, 2015.
9. Dũng, P.T. Nghiên cứu chế độ dòng chảy lũ và dự báo lũ cho trạm thủy văn Trà Khúc tỉnh Quảng Ngãi. Luận văn Thạc sỹ Trường Đại học Thủy lợi, 2010.
10. Thái, T.H.; Trí, Đ.Q.; Tuyên, T.Đ.T.; Tâm, N.T.; Dịu, B.T. Áp dụng mô hình MIKE SHE kết hợp sử dụng sản phẩm mưa dự báo IFS dự báo lưu lượng đến hồ lưu vực sông Trà Khúc – Vệ. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2019, 697, 1–12.
11. Trí, Đ.Q.; Nga, P.T. Nghiên cứu xây dựng bộ công cụ tích hợp dự báo lũ, cảnh báo ngập lụt cho 03 lưu vực sông: Thạch Hãn, Vu Gia – Thu Bồn và Trà Khúc – Vệ. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2022, 736, 93–110.
12. Hương, H.T.L.; Hiển, N.X.; Thủy, N.T.; Hằng, V.T.; Công, N.T. Đánh giá rủi ro thiên tai do lũ lụt khu vực Trung Trung Bộ. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2020, 717, 13–26. https://doi.org/10.36335/vnjhm.2020(717).1-10.
13. Thục, T. Xây dựng công nghệ tính toán dự báo lũ lớn hệ thống sông Hồng – Thái Bình. Báo cáo tổng kết đề tài, Hà Nội, 2011.
14. DHI. MIKE 11 Reference Manual, DHI Software, 2011.
15. DHI. MIKE 21 Toolbox Reference Manual, DHI Software, 2011.
16. Anh, T.N. Xây dựng bản đồ ngập lụt hạ lưu các sông Bến Hải và Thạch Hãn, tỉnh Quảng Trị. Tạp Chí Khoa Học Đại Học Quốc Gia Hà Nội, Khoa Học Tự Nhiên và Công Nghệ 2011, 27, 1–8.
17. Hưng, N.Q.; Hương, H.T.L. Nghiên cứu đánh giá khả năng ứng dụng mô hình liên kết khí tượng thủy văn trong dự báo thủy văn. Tạp chí Khoa học biến đổi khí hậu 2021, 17, 1–11. https://doi.org/10.15625/vap.2019000287.
18. Thị, N.; Huyền, T. Ứng dụng ảnh viễn thám kết hợp mô hình thủy văn trong nghiên cứu dòng chảy lũ lưu vực sông Vệ tỉnh Quảng Ngãi. Bản B của Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam 2018, 60, 44–49.
19. Anh, T.N. và cs. Đánh giá nguy cơ ngập lụt các khu vực trũng tỉnh Hưng Yên. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 2012, 28(3S), 1–8.