Tác giả
Đơn vị công tác
1 Trường Đại học Thủy lợi; lanpth@wru.vn; sonnh@wru.vn; linhnk610@wru.vn
*Tác giả liên hệ: lanpth@wru.vn; Tel.: +84–912537042
Tóm tắt
Chức năng nguồn nước và việc phân vùng chức năng nguồn nước được xác định trong quy hoạch tổng hợp lưu vực sông, quy hoạch tỉnh làm cơ sở để thực hiện các biện pháp quản lý, bảo vệ nguồn nước. Việc nghiên cứu phân vùng chức năng nguồn nước chủ yếu dựa theo mục đích sử dụng nước, chưa xem xét đến giá trị lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường. Bài báo sử dụng phương pháp phân tích thứ bậc AHP để lựa chọn bộ tiêu chí tối ưu xác định được chức năng nguồn nước, mục đích sử dụng nước dựa trên giá trị lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường nước mặt, áp dụng cho lưu vực sông Đồng Nai. Số liệu về khí tượng thủy văn, chất lượng nước và hiện trạng khai thác sử dụng nước mặt trên lưu vực được cập nhật đến năm 2022. Kết quả xác định được các chức năng: Cấp nước cho sinh hoạt; cấp nước cho thủy điện; cấp nước cho sản xuất công nghiệp; cấp nước cho du lịch, dịch vụ; cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, giao thông thủy và các mục đích khác của 122 đoạn sông, suối trên lưu vực sông Đồng Nai.
Từ khóa
Trích dẫn bài báo
Lan, P.T.H.; Sơn, N.H.; Linh, N.K. Nghiên cứu xây dựng bộ tiêu chí, chỉ số xác định chức năng nguồn nước dựa trên giá trị lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường nước mặt cho lưu vực sông Đồng Nai. Tạp chí Khí tượng Thuỷ văn 2023, 755, 88-99.
Tài liệu tham khảo
1. Agudelo, J.I. The Economic Valuation of Water: Principles and methods. IHE Delft, Value of Water Research Report Series No. 5, 2001.
2. Turner, K.R.; Fao, R.; Georgiou, S.G.; Clark, R.; Brouwer, R.; Burke, J.J. Economic valuation of water resources in agriculture. From the sectoral to a functional perspective of natural resource management. 2004.
3. WBCSD Water. Business guide to water valuation. 2013. Online available: www.wbcsd.org.
4. MRC. The MRC basin development plan: Economic valuation of water resources (RAM Applications). 2005.
5. GWP. TAC Background Paper No. 4: Integrated Water Resources Management. 2000.
6. Khiêm, Đ.V.; Hòa, B.T.T.; Ngân, Đ.T. Tính toán cầu và giá trị kinh tế của nước tưới. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thủy lợi và Môi trường 2009, 26, 55–60.
7. Ringler, C. Optimal Water Allocation in the Mekong River Basin. Bonn, Germany, 2001.
8. Claudia, R.; Huy, N.V.; Siwa, M. Water allocation policy modeling for the Dong Nai river basin: an integrated perspective. J. Am. Water Resour. Assoc. 2006, 42(6), 1465–1482.
9. Nghĩa, T.T.; Nam, L.H.; Thủy, N.T.; Xuân, Q.T.; Tú, P.T.; Thắng, Đ.X. Ứng dụng công nghệ GAMS vận hành phân bổ tối ưu nguồn nước vùng Thượng du sông Thái Bình. Nông nghiệp và phát triển nông thôn 2006, 1(7), 48–52.
10. Cai, X. Implementation of holistic water resources-economic optimization models for river basin management - Reflective experiences. Environ. Modell. Software 2008, 23, 2–18.
11. Arbues, F.; Garcia-Valinas, M.A.; Martinez-Espineira, R. Estimation of residential water demand: a state-of-the-art review. J. Socio-economics 2003, 32, 81–102.
Bhargava, D.S. Use of water quality index for river classification and zoning of Ganga river. Environ. Pollut. Series B, Chem. Phys. 1983, 6, 51–67.
12. Fang, Q.; Zhang, L.; Hong, H.; Zhang, L.; Bristow, F. Ecological function zoning for environmental planning at different levels. Environ. Dev. Sustainability 2008, 10, 41–49.
13. Giang Thanh Bình, G.T. Nghiên cứu phân vùng chức năng nguồn nước trên các lưu vực sông. Đề tài cấp bộ năm 2015.
14. Hùng, N.T.; Anh, T.N.P.; Nguyễn Thị Cẩm Hằng, N.T.C. Giá trị của tài nguyên nước mặt trong phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố Hồ Chí Minh. Tạp chí phát triển khoa học và công nghệ 2018, 57(2), 57–67.
15. Nga, N.T.T. Nghiên cứu thiết lập mô hình thủy văn - kinh tế phân bổ nước tối ưu lưu vực sông Ba. Luận án tiến sỹ kỹ thuật, 2017.
16. Cục Quản lý Tài nguyên nước. Báo cáo tổng hợp quy hoạch tài nguyên nước lưu vực sông Đồng Nai, 2023.
17. Ougahi, J.H.; Karim, S.; Mahmood, S.A. Application of the SWAT model to assess climate and land use/cover change impacts on water balance components of the Kabul River Basin, Afghanistan, 2022.
18. Báo cáo kết quả nghiên cứu đề tài: Nghiên cứu phân vùng chức năng nguồn nước, mục đích sử dụng nước dựa trên giá trị lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường nước mặt, thực hiện năm 2022-2023.