Tác giả

Đỗ Thị Ngọc Bích 1* , Nguyễn Tú Anh 1 , Nguyễn Thành Long 1 , Hoàng Bích Ngọc 1 , Nguyễn Hoàng Bách 1

Đơn vị công tác

1 Viện Khoa học tài nguyên nước; bichdam555@gmail.com; tuanhevp@gmail.com; longnt.works@gmail.com; ngocbhoang22@gmail.com; bachnh46@wru.vn

*Tác giả liên hệ: bichdam555@gmail.com; Tel: +84–904642373

Tóm tắt

Lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn là một trong tám lưu vực sông lớn liên tỉnh của Việt Nam, nơi phải đối mặt với tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn diễn ra thường xuyên đã và đang gây ảnh hưởng lớn đến vấn đề cấp nước tưới cho ngành nông nghiệp. Để hướng tới sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, việc ước tính giá trị kinh tế sử dụng của nước tưới là cần thiết để làm cơ sở cho việc định giá và điều tiết các dịch vụ tưới tiêu. Bài báo này trình bày kết quả nghiên cứu ước tính giá trị kinh tế sử dụng của nước tưới cho lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn bằng phương pháp số dư RIM đối với bốn loại cây trồng chính là lúa, ngô, cao su, rau màu. Kết quả tính toán cho năm 2020 thu được giá trị kinh tế sử dụng nước tưới toàn lưu vực là 4.344 đồng/m3. Do giá trị này chịu ảnh hưởng lớn bởi năng suất cây trồng, chi phí sản xuất và lượng nước sử dụng, nên việc đầu tư tối ưu hóa các biến số này là chìa khóa để gia tăng giá trị kinh tế sử dụng của nước tưới.

Từ khóa

Giá trị kinh tế nước tưới; Phương pháp số dư; RIM; Vu Gia - Thu Bồn.

Trích dẫn bài báo

Bích, Đ.T.N.; Anh, N.T.; Long, N.T.; Ngọc, H.B.; Bách, N.H. Ước tính giá trị kinh tế sử dụng của nước tưới cho lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2024, 757, 39-50.

Tài liệu tham khảo

1. Hòa, T.Đ. An ninh nguồn nước của Việt Nam trước những thách thức về sử dụng nước và tác động của biến đổi khí hậu, 2021, pp. 21–24.

2. World Bank. Việt Nam: Hướng tới một hệ thống nước có tính thích ứng, sạch và an toàn, 2019.

3. Cook, J.R.; Tu, D.T.; Gijn, J.V.; Mcgrath, T.E. The irrigation service fee waiver in Viet Nam. ADB Briefs 2013, 12, 1–8. Online Available: https://www.adb.org/sites/default/files/publication/30242/irrigation-service-fee-waiver-viet-nam-rev.pdf.

4. Dũng, N.T. Chính sách thủy lợi phí ở Việt Nam - Bàn luận và phân tích dưới góc độ kinh tế học. Khoa học Kỹ thuật Thuỷ lợi và Môi trường 2015, 51, 84–91.

5. World Bank. Transforming Vietnamese agriculture: Gaining more from less, Vietnam development report. 2016.

6. Rutten, M.; van Dijk, M.; van Rooij, W.; Hilderink, H. Land use dynamics, climate change, and food security in Vietnam: A global-to-local modeling approach. World Dev. 2014, 59, 29–46. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2014.01.020.

7. Hellegers, P.; Davidson, B. Determining the disaggregated economic value of irrigation water in the Musi sub-basin in India. Agric. Water Manag. 2010, 97(6), 933–938. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2010.01.026.

8. Al-Karablieh, E. et al. Estimation of the economic value of irrigation water in Jordan. J. Agric. Sci. Technol. 2012, 487–497.

9. El-Gafy, I.;  El-Ganzori, A. Decision support system for economic value of irrigation water. Appl. Water Sci. 2012, 2(2), 63–76. doi: 10.1007/s13201-012-0029-2.

10. Hosni, H.; El-gafy, I.K.; Ibrahim, A.H.; Abowarda, A.S. Maximizing the economic value of irrigation water and achieving self sufficiency of main crops. Ain Shams Eng. J. 2014, 5(4), 1005–1017. https://doi.org/10.1016/j.asej.2014.04.013.

11. Ziolkowska, J.R. Shadow price of water for irrigation–A case of the High Plains. Agric. Water Manag. 2015, 153, 20–31. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2015.01.024.

12. Ashayeri, M.S.; Khaledian, M.R.; Kalashami, M.K.; Rezaei, M. The economic value of irrigation water in paddy farms categorized according to mechanization levels in Guilan province, Iran. Agric. Water Manag. 2018, 202, 195–201. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2018.02.014.

13. Takatsuka, Y. et al. Value of irrigation water usage in South Florida agriculture. Sci. Total Environ. 2018, 626, 486–496. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2017.12.240.

14. Araya, A. et al. Economic value and water productivity of major irrigated crops in the Ogallala aquifer region. Agric. Water Manag. 2019, 214, 55–63. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2018.11.015.

15. Chu, L.; Grafton, R.Q. Water pricing and the value-add of irrigation water in Vietnam: Insights from a crop choice model fitted to a national household survey. Agric. Water Manag. 2020, 228, 105881, doi: https://doi.org/10.1016/j.agwat.2019.105881.

16. Khiêm, Đ.V.; Hoà, B.T.T.; Ngân, Đ.T. Tính toán cầu và giá trị kinh tế của nước tưới. Tạp chí Thủy lợi và Môi trường 2009, 26, 55–60.

17. Chính, L.V. Economic value of irrigation water the Red river basin: A case study in Cau Son irrigation system. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thủy lợi và Môi trường 2021, 77, 45–54.

18. Cục Quản lý tài nguyên nước. Nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn định giá giá trị tài nguyên nước cho ngành nông nghiệp, sinh hoạt, thủy điện và một số ngành công nghiệp chính trên lưu vực sông Hương, 2010.

19. Hà, N.N.; Anh, N.H. Ước tính giá trị kinh tế sử dụng tài nguyên nước cho một số ngành trên lưu vực sông Vệ. Tạp chí Tài nguyên và Môi trường 2016, 26–27.

20. Tuấn, H.N.; Phúc, P.N. Đánh giá toàn diện và đề xuất giải pháp chống chịu với hạn hán, xâm nhập mặn và khai thác nước thượng nguồn đến hạ lưu sông Vu Gia - Thu Bồn thuộc thành phố Đà Nẵng. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Thủy lợi 2018, 51, 1–19.

21. Pearce, R.K.; Turner, D.W. Economics of natural resources and the environment. Harvest. Wheatsheaf. 1990, pp. 329.

22. Lange, G.M.; Hassan, R. The economics of water management in Southern Africa: An environmental accounting approach. Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing. 2006.

23. Young, R. Nonmarket economic valuation for irrigation waterpolicy decisions: Some methodological issues. J. Contemp. Water Res. Educ. 2005, 131, 21–25.

24. Young, R.A. Determining the economic value of water: concepts and methods. Choice Rev. Online 2005, 43(1), doi: 10.5860/choice.43-0446.

25. Lan, V.T.T.; Sơn, H.T.; Tùng, N.B.; Thuỷ, Đ.B.; Yến, N.T.H. Cân bằng nước lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn bằng mô hình MIKE HYDRO BASIN. VN J. Hydrometeorol. 2019, 2019, 1–12. Doi:10.36335/VNJHM.2019(708).1-12.

26. Kanter, D.R.; Zhang, X.; Mauzerall, D.L. Reducing nitrogen pollution while decreasing farmers’ costs and increasing fertilizer industry profits. J. Environ. Qual. 2015, 44(2), 325–335. https://doi.org/10.2134/jeq2014.04.0173.

27. Xue, Q.; Marek, T.H.; Xu, W.; Bell, J. Irrigated Corn Production and Management in the Texas High Plains. J. Contemp. Water Res. Educ. 2017, 162(1), 31–41. https://doi.org/10.1111/j.1936-704X.2017.03258.x.

28. He, G.; Wang, Z.; Cui, Z. Managing irrigation water for sustainable rice production in China. J. Clean. Prod. 2020, 245, 118928. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.118928.