Tác giả

Lê Thị Huệ 1* , Đào Tiến Đạt 1 , Đinh Thị Hương Thơm 1 , Phạm Thị Diệu Thúy 1 , Nguyễn Thu Lan 1 , Đỗ Thị Ngọc Hoa 1 , Vũ Thị Thanh Huyền 1

Đơn vị công tác

1 Đài Khí tượng Thủy văn  khu vực Đồng bằng và Trung du Bắc Bộ; minhhuekttv@gmail.com; daodat81@gmail.com; thomdth91@gmail.com; phamdieuthuykttv@gmail.com; nguyenlandbbb@gmail.com; ngochoakttv@gmail.com; vthuyen1999@gmail.com

*Tác giả liên hệ: minhhuekttv@gmail.com; Tel: +84–934537242

Tóm tắt

Quá trình đô thị hóa nhanh chóng đã làm gia tăng bề mặt không thấm nước, làm thay đổi đáng kể chu trình thủy văn tự nhiên ở khu vực đô thị khiến ngập lụt đô thị trở thành một vấn đề toàn cầu. Đánh giá khả năng tiêu thoát nước đô thị do ảnh hưởng của mưa lớn cũng đang là chủ đề nóng trong nghiên cứu về thủy văn đô thị. Từ các nghiên cứu trong và ngoài nước đều cho thấy mô hình MIKE URBAN là một trong những mô hình có độ tin cậy về mặt khoa học, tính toán hiệu quả ổn định có tính ứng dụng cao. Do đó, nghiên cứu đã tiến hành đánh giá khả năng tiêu thoát nước của khu vực nghiên cứu bằng cách sử dụng mô hình MIKE URBAN để mô phỏng ngập lụt cho khu vực với các kịch bản mưa khác nhau theo dữ liệu hệ thống cống hiện trạng. Nghiên cứu cũng đưa ra một số giải pháp giảm thiểu ngập lụt và mô phỏng ngập lụt theo các giải pháp rồi phân tích hiệu quả của các giải pháp đó.

Từ khóa

Mô hình MIKE URBAN; Khả năng tiêu thoát nước; Ngập lụt đô thị; Thành phố Thái Bình.

Trích dẫn bài báo

Huệ, L.T.; Đạt, Đ.T.; Thơm, Đ.T.H.; Thúy, P.T.D.T.; Lan, N.T.; Hoa, Đ.T.N.; Huyền, V.T.T. Đánh giá khả năng tiêu thoát nước mưa thành phố Thái Bình và một số giải pháp giảm thiểu ngập lụt cho khu vực nghiên cứu. Tạp chí Khí tượng Thuỷ văn 2025, 774, 64-75.

Tài liệu tham khảo

1. Jamali, B.; Bach, P.M.; Deletic, A. Rainwater harvesting for urban flood management – An integrated modelling framework. Water Res. 2020, 171(15), 115372. https://doi.org/10.1016/j.watres.2019.115372.

2. Bibi, T.S.; Reddythta, D.; Kebebew, A.S. Assessment of the drainage systems performance in response to future scenarios and flood mitigation measures using stormwater management model. City Environ. Interact. 2023, 19, 100111. https://doi.org/10.1016/j.cacint.2023.100111.

3. Saraswat, C.; Kumar, P.; Mishra, B.K. Assessment of stormwater runoff management practices and governance under climate change and urbanization: An analysis of Bangkok, Hanoi and Tokyo. Environ. Sci. Policy. 2016, 64, 101–117.

4. Alshammari, E.; Rahman1, A.A.; Rainis, R.; Seri, N.A.; Fuzi, N.F.A. The impacts of land use changes in urban hydrology, runoff and flooding: A review. Curr. Urban Stud. 2023, 11(1), 120–141. https://doi.org/10.4236/cus.2023.111007.

5. Phương, N.V.; Nam, T.H.; Hải, P.T.; Cẩn, K.V.; Ngọc, N.T. Nghiên cứu giải pháp thiết kế thoát nước mưa trên đường phố theo hướng bền vững. Tạp chí Khoa học Công nghệ Xây dựng 2019, 13 (2V), 73–85.

6. Đông, P.H.; Cường, T.H. Đánh giá hiệu quả của một số biện pháp thoát nước mưa đô thị bền vững sử dụng phần mềm mô phỏng thủy lực HYSTEM EXTRAN. Tạp chí Công nghệ khoa học xây dựng 2021, 15(4V), 123–132. https://doi.org/10.31814/stce.huce(nuce)2021-15(4V)-12.

7. Mô, T.V. Quản lý ngập lụt và ô nhiễm môi trường ở Việt Nam. Nhà xuất bản Xây dựng, 2018.

8. Hạ, T.Đ. Ứng dụng các công trình thoát nước đô thị bền vững để bổ cập nước ngầm cho thành phố Hà Nội. Tạp chí Khoa học Công nghệ Xây dựng 2022, 16(5V), 25–33.

9. Ngân, N.T.; Trung, N.H. Tổng quan về hệ thống thoát nước đô thị bền vững SUDS. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2022, EME4, 158–168.

10. Phú, N.H. Một số giải pháp thoát nước bền vững đang áp dụng tại các đô thị Việt Nam - thực trạng và đề xuất. Tạp chí xây dựng 2023, 6, 100–105.

11. Teshome, M.; Allu, R.D. A review of recent studies on urban stormwater drainage system for urban flood management. 2020. https://doi.org/10.20944/ preprints202010.0295.v1

12. Liu, J.; Yang, X.; Ren, S. Research on the impact of heavy rainfall flooding on urban traffic Network based on road topology: A case study of Xi’an City, China. Land 2023, 12(7), 1355. https://doi.org/10.3390/land12071355.

13. Agarwal, S.; Kumar, S. Urban flood modeling using SWMM for historical and future extreme rainfall events under climate change scenario. Indian J. Ecol. 2020, 47(11), 48–53.

14. Rossman, L.A.; Huber, W.C. Storm water management model reference manual volume I, hydrology. U.S. EPA Office of Research and Development, Washington, DC, EPA/600/R-15/162A, 2015.

15. Rossman, L.A.; Dickinson, R.E.; Schade, T.; Chan, C.C.; Burgess, E.; Sullivan, D.; Lai, F.H. SWMM 5–The next generation of EPA’s storm water management model. J. Water Manag. Model. 2004, 12, 339–358.

16. Heeringen, L.J.v.; Verwey, A.; Melger, E. Dutch approach to high speed urban drainage modeling with SOBEK. Proceeding of the Conference: Ninth International Conference on Urban Drainage (9ICUD). 2002. https://doi.org/10.1061/40644(2002)84.

17. Rafiee, M.R.; Rasouli, D.; Zolghadr, M.; Mahbod, M. Evaluation of EPA SWMM, ASSA and sewer GEMS models in analysis of urban flood collected by surface drainage network (Case study: Lar New City). Water Resour. Eng. 2022, 15(54), 107–124. https://doi.org/10.30495/wej.2021.25316.2253.

18. Luan, Q.; Zhang, K.; Liu, J.; Wang, D.; Ma, J. The application of Mike Urban model in drainage and waterlogging in Lincheng County, China. PIAHS 2018, 379, 381–386. doi.org/10.5194/piahs-379-381-2018.

19. Nữ, H.T.T.; An, N.V.; Tuấn, N.H.; Văn, C.T. Mô phỏng và đánh giá khả năng tiêu thoát nước mưa khu vực quận 7 – Thành phố Hồ Chí Minh. Tạp chí Khí tượng Thuỷ văn 2023, 755(1), 56–66.

20. Bình, N.Q.; Phước, T.L.; Hùng, N.T. Ứng dụng mô hình MIKE URBAN để đánh giá hệ thống thoát nước mưa của quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng. 2016.

21. Hoàng, T.T. Nghiên cứu tính toán ngập úng lưu vực quận 12 thành phố Hồ Chí Minh bằng mô hình Mike Flood. Trung tâm Ứng dụng Hệ thống Thông tin Địa lý TP.HCM, 2015.

22. Hưng, N.Q.; Liên, N.T. Ứng dụng mô hình Thủy văn đô thị 2D và thiết kế xanh cho hệ thống thoát nước thành phố Hà Tĩnh. VNU J. Sci.: Earth. Environ. Sci. 2021, 37(3), 50–62.

23. DHI. MIKE Zero User’s Manual, Mike by DH. 2012.

24. DHI. MIKE URBAN User’s Manual, Mike by DH. 2012.

25. Huệ, L.T.; Đạt, Đ.T.; Thơm, Đ.T.H.; Thúy, P.T.D.; Lan, N.T.; Hoa, Đ.T.N.; Huyền, V.T.T. Ứng dụng mưa dự báo từ mô hình WRF3KM-IFS-DA nâng cao hiệu quả dự báo cảnh báo ngập lụt đô thị. Tạp chí Khí tượng Thuỷ văn 2024, 763, 48–65.

26. Quyết định 1735/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Thái Bình thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.