Phân bố thành phần hạt của bùn cát bồi lắng hồ Hòa Bình trong nhũng năm đầu tích nước (1990 - 1996)

Để tính toán bồi lắng cát bùn trong các hồ chứa bằng phương pháp cân bằng thì công việc quan trọng đầu tiên là phải xác định cho được lưu lượng bùn cát chuyển qua các mặt cắt khống chế. Tuy nhiên, sự vận động và trao đổi của các hạt bùn cát hết sức phức tạp, phụ thuộc vào điều kiện thủy lực của dòng chảy và đặc tính hạt của chúng. Trong phạm vi một đoạn sông nào đó, với một hạt bùn cát có kích thước nhất định lúc này đang chuyển động dưới dang di đẩy, một vài phút sau đã chuyển sang vận động dưới dạng lơ lửng. Trên thực tế việc đo đạc lưu lượng bùn cát mà đặc biệt là suất chuyển cát đấy thường rất vất vả, tốn kém mà kết quả thu được lại không đạt yêu cầu mong muốn. Vì thế, từ lâu nhiều tác giả đã xây dựng các công thức tính sức tải cát lơ lửng và suất chuyển cát đáy. Trọng tất cả các hàm vận tải bùn cát này, thì đường kính hạt, lưu tốc và độ sâu dòng chảy là những biến số không thể thiếu được. Mặt khác, việc đo đạc các tham số thủy lực ngoài hiện trường hoặc phân tích cấp phối hạt của các mẫu bùn cát trong phòng thí nghiệm thường dỗ làm và cho kết quả chính xác hơn.

Trong thời kỳ 1990-1996, Trung tâm Nghiên cứu môi trường không khí và nước thuộc Viện Khí tượng Thủy văn đã tiến hành các đợt điều tra khảo sat tổng hợp thường niên trên lòng hồ Hòa Bình. Khoảng 250 mâu bùn cát bồi lắng đã được lấý và phân tích thành phần hạt. Các đường kính hạt D_Ọf„ p_5f, và p₃₀ (được định nghĩa như là các đường kính mà tương ứng với chúng trọng lượng các hạt có đường kính mịn hơn chiếm 90%, 50% và 30% mẫu bùn cát) đã được xác định. Trén cơ SỞ đó, các nghiên cứu phân bố thành phẩn hạt của bùn cát bồi lắng hồ Hòa Bình theo không gian và thời gian đã được thực hiện. Dưới đây là một số kết quả và thảo luận.