Tác giả

Nguyễn Xuân Tiến 1 , Nguyễn Thanh Sơn 2 , Nguyễn Văn Linh 3

Đơn vị công tác

1 Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Bắc Trung Bộ
2 Khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học, ĐH Khoa học Tự nhiên
3 Khoa Thủy văn và Tài nguyên nước, Đại học Thủy lợi
 

Tóm tắt

Dưới tác động của biến đổi khí hậu và sự phát triển của hệ thống hồ chứa thủy lợi, thủy điện ở thượng nguồn, vấn đề ngập lụt ở hạ du lưu vực sông Cả ngày càng nghiêm trọng. Nghiên cứu xác định nguyên nhân gây ngập lụt để đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm giảm nhẹ thiệt hại là vấn đề cấp thiết hiện nay. Bài báo này trình bày việc áp dụng bộ mô hình MIKE (MIKE NAM, MIKE 11 và MIKE 21) để xây dựng mô hình mô phỏng và tính toán định lượng mưa gây ngập lụt vùng hạ du lưu vực sông Cả. Nghiên cứu đã sử dụng bộ số liệu khí tượng thủy văn 14 năm (2005 - 2018) của 30 trạm với thời đoạn mưa 6 giờ để hiệu chỉnh và kiểm định mô hình. Quá trình mực nước tính toán và thực đo tại 03 điểm so sánh phù hợp nhau, độ lớn và thời gian xuất hiện đỉnh lũ gần nhau (∆H < 0,3 m), hệ số Nash đều đạt được trị số cao (Nash > 0,89). Nghiên cứu đã tính toán được lượng mưa bắt đầu gây ngập, ngập ở các mức báo động lũ (Mức báo động 2 và 3) trong điều kiện tự nhiên và có sự tác động của hồ chứa trên hệ thống sông Cả.
 

Từ khóa

Sông Cả , mô hình MIKE NAM , MIKE 11 , MIKE 21 , ngập lụt

Trích dẫn bài báo

Nguyễn Xuân Tiến, Nguyễn Thanh Sơn, Nguyễn Văn Linh (2020), Áp dụng mô hình thủy văn, thủy lực mô phỏng ngập lụt hạ du Sông Cả. Tạp chí Khí tượng Thủy văn, 710, 1-13

Tài liệu tham khảo

1. Lương Tuấn Anh, Trần Ngọc Anh, Trần Văn Đạt, Nguyễn Tiền Giang, Nguyễn Quanh Hưng, Đặng Đình Khá, Trịnh Minh Ngọc, Nguyễn Thanh Sơn, Ngô Chí Tuấn, Cấn Thu Văn (2015), Bản đồ ngập lụt và bản đồ đánh giá mức độ dễ bị tổn thương do lũ trên các lưu vực sông: Lam, Bến Hải - Thạch Hãn và Thu Bồn. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật.

2. Tran Tho Dat, Doan Quang Tri, Dinh Duc Truong, Nguyen Ngoc Hoa (2019), Application of Mike Flood Model in Inundation Simulation with the Dam-break Scenarios: a Case Study of DakDrinh Reservoir in Vietnam. International Journal of Earth Sciences and Engineering, 12 (01), 60-70. DOI:10.21276/ijee.2019.12.0106.

3. Trần Duy Kiều (2012), Nghiên cứu quản lý lũ lớn lưu vực sông Lam. Luận án Tiến sỹ.

4. Nguyen Thi Mai Linh, Doan Quang Tri, Tran Hong Thai, Nguyen Cao Don (2018), Application of a two-dimensional model for flooding and floodplain simulation: Case study in Tra Khuc-Song Ve river in Viet Nam. Lowland Technology International, 20 (3), 367-378.

5. Hoàng Thị Nguyệt Minh (2014), Nghiên cứu cơ sở khoa học và đề xuất giải pháp tiêu úng, thoát lũ sông Phan - Cà Lồ. Luận án tiến sĩ.

6. Nguyễn Thanh Sơn, Trần Ngọc Anh, Đặng Đình Khá, Nguyễn Xuân Tiến, Lê Viết Thìn (2014), Thử nghiệm đánh giá tác động của Biến đổi khí hậu đến ngập lụt khu vực hạ lưu sông Lam. Tạp chí Khí tượng Thủy văn,  645, 13-20.

7. Tran Hong Thai, Doan Quang Tri (2019), Combination of hydrologic and hydraulic modeling on flood and inundation warning: case study at Tra Khuc-Ve river basin in Vietnam. Vietnam Journal of Earth Sciences, 41 (3), 240-251. Doi: 10.15625/0866-7187/41/3/13866.

8. Hoàng Thanh Tùng (2011), Nghiên cứu dự báo mưa, lũ trung hạn cho vận hành hệ thống hồ chứa phòng lũ - ứng dụng cho lưu vực sông Cả. Luận án tiến sĩ.

9. DHI (2009), MIKE 11 Reference Manual, Hydrodynamic Module Scientific Documentation, MIKE by DHI.

10. DHI (2009), MIKE 21 Flow Model, Hydrodynamic Module Scientific Documentation, MIKE by DHI.

11. Knebla, M.R., Yanga, Z.L., Hutchisonb, K., Maidment, D.R., (2005), Regional scale flood modeling using NEXRAD rainfall, GIS,and HEC-HMS/RAS: a case study for the San Antonio River Basin Summer 2002 storm event. Journal of Environmental Management, 75 (4), 325-336.

12. Nguyen, M.D., (2010), Intergrated flood risk assessment for the Day river flood diversion area in the Red river, Vietnam. PhD dissertation of engineering in water engineering and management. AIT 2010.

13. Nielsen, C., (2006), The application of MIKE SHE to floodplain inundation and urban drainage assessment in South East Asia. DHI Water and Environment (Malaysia).

14. Pathirama, A., Tsegaye, S., Gersonius, B., Vairavamoorthy, K., (2011), A simple 2-D inundation model for incorporating flood damage in urban planning. Hydrology and Earth System Science, 15, 2747-2761. Doi:10.5194/hess-15-2747-2011.

15. Tomkratoke, S., Sirisup, S., (2015), Hydrodynamic simulation of overland flooding over low-lying flat lands: A case study of the severe 2011 flood in Sam-Khok and Klong Luang districts,Thailand. Hydrological Research Letters, 9 (4), 47-53.