Tác giả

Đơn vị công tác

1Viện Quy hoạch Thủy lợi

Tóm tắt

Nghiên cứu này ứng dụng kết hợp dữ liệu viễn thám và mô  hình IFAS trong mô phỏng dòng chảy lũ xuyên biên giới lưu vực sông Thao với phần lớn lưu vực nằm ở phía Trung Quốc. Kết quả hiệu chỉnh và kiểm định mô hình IFAS cho trận lũ năm 2008 và 2016 chỉ ra rằng mô hình với số liệu đầu vào viễn thám có khả năng mô phỏng dòng chảy lũ khá tốt. Kết quả hiệu chỉnh mô hình IFAS trận lũ tháng 8/2008 cho hệ số tương quan R2 = 0,887, hệ số NSE = 0,813; kết quả kiểm định với trận lũ tháng 8/2016 cho hệ số R2 = 0,555 và hệ số NSE = 0,547. Kết quả hiệu chỉnh mô hình mô phỏng ngập lụt TP. Yên Bái và khu đông dân cư ven sông Thao bằng cách liên kết mô hình thủy lực 1 chiều MIKE11 và mô hình thủy lực 2 chiều MIKE21 cho kết quả với trận lũ tháng 8/2008 hệ số R2 tại Yên Bái đạt 0,875; hiệu chỉnh với trận lũ 8/2016 hệ số R2 tại Yên Bái đạt 0,624. Nghiên cứu cũng xây dựng bản đồ vùng nguy cơ ngập lụt tương ứng với kịch bản lũ lịch sử năm 2008 và 2016. Việc mô phỏng được một cách khá tốt dòng chảy lũ trên lưu vực sông Thao là tiền đề để dự báo lũ cho hạ du sông Thao, nhằm phòng chống và giảm thiểu tác hại của lũ gây ra cho kinh tế - xã hội , đặc biệt khu vực dân cư tập trung ven sông Thao.

 

Từ khóa

Trích dẫn bài báo

Bùi Tuấn Hải, Lê Viết Sơn (2020), Nghiên cứu ứng dụng mô hình IFAS và dữ liệu viễn thám trong mô phỏng dòng chảy lũ xuyên biên giới lưu vực sông Thao. Tạp chí Khí tượng Thủy Văn (713), 24-36. 

 

 

 

Tài liệu tham khảo

1. Bates, P.D. (2004), Remote sensing and flood inundation modelling. Hydrological Processes, 18, 2593-2597.

2. Bates, P.D. (2012), Integrating remote sensing data with flood inundation models: how far have we got?. Hydrological Processes, 26, 2515-2521.

3. Klemas, V. (2015), Remote Sensing of Floods and Flood-Prone Areas: An Overview. Journal of Coastal Research, 31 (4), 1005-1013.

4. Viện Quy hoạch Thủy lợi (2018), Rà soát Quy hoạch Thủy lợi lưu vực sông Đà Thao giai đoạn đến năm 2025, tầm nhìn 2030.

5. Đoàn Quang Trí (2019), Ứng dụng mô hình thủy văn - thủy lực kết hợp dự báo mưa IFS phục vụ cảnh báo lũ, ngập lụt hạ lưu sông Vu Gia - Thu Bồn. Tạp chí Khí tượng Thủy văn, 703, 27-41.

6. Trịnh Minh Ngọc (2009), Ứng dụng mô hình SWAT tính toán kéo dài số liệu dòng chảy lưu vực sông Lục Nam, Tạp chí khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội. Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, 25 (3S),  484-491.

7. Nguyễn Ý Như và Nguyễn Thanh Sơn (2009), Ứng dụng mô hình SWAT khảo sát ảnh hưởng của các kịch bản sử dụng đất đối với dòng chảy lưu vực sông Bến Hải, Tạp chí khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội. Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, 25 (3S), 492-498.

8. Le Viet Son, Luong Ngoc Chung, Bui Tuan Hai, Sai Hong Anh and Nguyen Duy Quang (2019), Assessing Satellite-Based Precipitation Products to Create Flood Forecasting in the Da River Basin, Vietnam. Journal of Geoscience and Environment Protection, 7, 11, 113-123.

9. Bùi Tuấn Hải và Lê Quang Vinh, Nghiên cứu ứng dụng kết hợp dữ liệu viễn thám và mô hình toán IFAS trong mô phỏng dòng chảy lũ lưu vực sông Nậm Nơn thuộc hệ thống sông Cả. Tạp chí Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, 369 (18), 96-101.

10. Đỗ Cao Đàm, Trịnh Quang Hòa, Hà Văn Khối, Đoàn Trung Lưu, Nguyễn Năng Minh, Lê Đình Thành, Dương Văn Tiển (1993), Thủy văn công trình, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội.

11. Ngô Đình Tuấn (1998), Phân tích thống kê trong thủy văn, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội.

12. Bùi Tuấn Hải, Nguyễn Văn Tuấn (2018), Nghiên cứu đánh giá vá so sánh các dữ liệu mưa vệ tinh độ phân giải cao lưu vực sông Cả. Tạp chí Khí Tượng Thủy văn, 695, 17-28.

13. Bùi Tuấn Hải, Vương Tấn Công, Phạm Quang Vinh (2019), So sánh, đánh giá các dữ liệu mô hình số độ cao (DEM) trên lưu vực sông Cả. Kỷ yếu Hội nghị Khoa học Địa lý toàn quốc lần thứ XI năm 2019, Thừa Thiên Huế, 2019.

14. International Centre for Water Hazard and Risk Management (2018), IFAS ver.2.0 technical manual.

15. MIKE by DHI (2011), MIKE11 - A modelling system for Rivers and Channels - User Guide.

16. MIKE by DHI (2011), MIKE21&MIKE3 FLOW MODEL FM - Hydrodynamic and Transport Module Scientific Documentation.