Tải file PDF Tác giả
Đơn vị công tác
1 Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội; ntbngoc@hunre.edu.vn; tvtinh@hunre.edu.vn; tttu.kttv@hunre.edu.vn
2 Sinh viên Khoa Tài nguyên nước, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội; vuhung0378870943@gmail.com
*Tác giả liên hệ: tvtinh@hunre.edu.vn; Tel.: +84–977177618
Tóm tắt
Biến đổi khí hậu (BĐKH) có tác động trực tiếp và gián tiếp đến tài nguyên nước. Bài báo này tập trung vào sử dụng mô hình MIKE NAM để đánh giá tác động của BĐKH đến tài nguyên nước lưu vực sông Trà Khúc, dựa trên 2 kịch bản biến đổi khí hậu RCP4.5 và RCP 8.5 của Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố năm 2020 thay thế cho năm 2016. Chuỗi số liệu từ năm 1986 đến năm 2004 được sử dụng để hiệu chỉnh và từ năm 2005 đến năm 2019 được sử dụng để kiểm định để xác định bộ thông số của mô hình. Kết quả bài báo đã thể hiện ở cả 2 kịch bản RCP 4.5 và RCP 8.5 dòng chảy trung bình năm, dòng chảy trung bình mùa lũ, dòng chảy trung bình mùa cạn trên lưu vực sông Trà Khúc hầu hết có xu hướng tăng so với thời kỳ cơ sở. Chỉ riêng dòng chảy trung bình mùa cạn thời kỳ cuối thế kỷ trong kịch bản RCP8.5 giảm so với thời kỳ cơ sở. Tuy nhiên, thời kỳ kiệt nhất giữa mùa cạn thì dòng chảy có xu hướng giảm. Kết quả nghiên cứu có thể là một trong những cơ sở hỗ trợ cho công tác quản lý, định hướng khai thác, sử dụng và phát triển bền vững tài nguyên nước lưu vực sông Trà Khúc.
Từ khóa
Trích dẫn bài báo
Ngọc, N.T.B.; Tình, T.V.; Hưng, V.D.; Tú, T.T. Đánh giá tác động biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước lưu vực sông Trà Khúc, tỉnh Quảng Ngãi. Tạp chí Khí tượng Thuỷ văn 2023, 751, 28-41.
Tài liệu tham khảo
1. Xuân, T.T.; Thục, T.; Tuyển, H.M. Tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước Việt Nam. Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội. 2011.
2. Thường, L.Đ. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến chế độ dòng chảy lưu vực sông Ba. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2013, 626, 28–34.
3. Ngọc, N.T.B.; Tình, T.V.; Anh, N.T.L. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy trên hệ thống sông Lại Giang, tỉnh Bình Định. Tạp chí Khoa học Tài nguyên và Môi trường 2022, 42, 76–89.
4. Tùng, N.B.; Đức, Đ.Đ.; Anh, T.N.; Thủy, N.H.; Nhung, Đ.T.H.; Nhung, P.T.H.; Cường, V.M. Đánh giá ảnh hưởng của hồ chứa Nước Trong đến hạ lưu sông Trà Khúc trong trường hợp khẩn cấp. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2022, 741, 85–97.
5. Nga, N.T. Đánh giá tài nguyên nước lưu vực sông Trà Khúc, sông Vệ dưới ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Luận văn thạc sỹ, Trường đại học khoa học tự nhiên, Hà Nội, 2015.
6. Thái, T.H.; Thục, T. Impacts of climate change on the flow in Hong - Thai Binh and Đồng Nai river basins. VNU J. Sci. Earth Sci. 2011, 27, 98–106.
7. Hương, H.T.L. Kết quả nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy lưu vực sông Ba. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Thủy lợi 2013, 13, 71–79.
8. Minh, N.H.; Vân, T.T.; Vinh, L.T.; Thái, T.H. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước lưu vực sông Lô. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2015, 651, 3–8.
9. Hoàng, N.Đ. Ứng dụng mô hình MIKE NAM đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước lưu vực sông Kon Plong. Tạp chí Khoa học Biến đổi khí hậu 2019, 11, 60–66.
10. Quyên, N.T.N.; Ấu, N.T.T.; Kiều, Đ.T.T; Bảo, H.Đ.; Lấng, T.T.; Lợi, N.K. Nghiên cứu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước và đất lưu vực sông Srepok, Sách chuyên khảo, Lao động - Xã hội, 2020.
11. Thái, T.H.; Hương, T.T.M.; Hương, Đ.T; Trang, P.T.T. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước tỉnh Thái Nguyên. Hội thảo quốc gia về Khí tượng, Thủy văn, Môi trường và Biến đổi khí hậu, 2012, 89–95.
12. Tuyên, N.K. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước mặt tỉnh Quảng Ngãi. Luận văn thạc sỹ, Trường đại học Thủy lợi, Hà Nội, 2013.
13. Biên, N.L. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước tỉnh Hà Giang và đề xuất giải pháp ứng phó. Luận văn thạc sỹ ngành Khoa học Môi trường, Trường đại học khoa học tự nhiên, Hà Nội, 2022, tr. 2.
14. Khánh, N.V.; Thục, T. Nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến dòng chảy hồ A Vương. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2019, 700, 23–33.
15. Hiền, T.T.H. Nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu đến tình hình ngập lụt hạ lưu sông Trà Khúc - Vệ. Luận văn thạc sỹ, Đại học Quốc Gia Hà Nội, Việt Nam, 2020, tr. 97.
16. Nam, N.A.; Anh, T.N.; Chiến, Đ.Đ.; Tài, N.Q. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tình hình ngập lụt hạ lưu sông Trà Khúc tỉnh Quảng Ngãi. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2022, 704, 77–86.
17. Quang, N.T.; Đạt, L.Đ. Ứng dụng mô hình Swat đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy lưu vực sông Trà Khúc. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2016, 667, 15–20.
18. Trí, Đ.Q.; Nga, P.T. Nghiên cứu xây dựng bộ công cụ tích hợp dự báo lũ, cảnh báo ngập lụt cho 03 lưu vực sông: Thạch hãn, Vu Gia - Thu Bồn và Trà Khúc - Vệ. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2022, 736, 93–110.
19. Hương, H.T.L.; Hiển, N.X.; Thủy, N.T.; Hằng, V.T.; Công, N.T. Đánh giá rủi ro thiên tai do lũ lụt khu vực Trung Trung Bộ. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2022, 717, 1–10.
20. Chanh, B.V.; Anh, T.N. Tích hợp bộ mô hình dự báo thủy văn lưu vực sông Trà Khúc. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN 2016, 32(3S), 20–25.
21. Thái, T.H.; Trí, Đ.Q.; Tuyên, T.Đ.T.; Tâm, N.T.; Dịu, B.T. Áp dụng mô hình MIKE SHE kết hợp sử dụng sản phẩm mưa dự báo IFS dự báo lưu lượng đến hồ lưu vực sông Trà Khúc - Vệ. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2019, 697, 1–12.
22. Bộ Tài nguyên và Môi trường. Kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho Việt Nam. Hà Nội. 2016.
23. Bộ Tài nguyên và Môi trường. Kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho Việt Nam. Hà Nội. 2020.
24. Viện khoa học tài nguyên nước. Nhiệm vụ lập quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Trà Khúc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Hà Nội, 2020.
25. Xuân, T.T.; Tuyển, H.M.; Thục, T.; Thái, T.H.; Dũng, N.K. Tài nguyên nước các hệ thống sông chính Việt Nam. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 2012.
26. DHI. MIKE 11 Reference Manual, DHI Software, 2014.