Tải file PDF Tác giả
Đơn vị công tác
1 Khoa Công trình, Trường Đại học Thủy Lợi; t.t.tung@tlu.edu.vn
2 Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu; danghung2261991@gmail.com
*Tác giả liên hệ: t.t.tung@tlu.edu.vn; Tel.: +84–913229895
Tóm tắt
Phân tích viễn thám thường được sử dụng để thành lập bản đồ ngập lũ cho những trận lũ lịch sử đã xảy ra trong quá khứ. Trong công tác quản lý và ứng phó với lũ lớn, lũ khẩn cấp, việc xây dựng bản đồ ngập lũ dựa trên tư liệu ảnh viễn thám rất có giá trị vì nó có thể cung cấp thông tin quan sát liên tục về mức độ ngập lũ trên các khu vực rộng lớn. Thông tin về độ sâu ngập trên toàn vùng rất quan trọng để đánh giá thiệt hại, cứu hộ và ưu tiên phân bổ nguồn lực cứu trợ. Công cụ ước tính độ sâu ngập do lũ (FwDET) đã được phát triển để có thể tính toán nhanh độ sâu nước dựa trên bản đồ vùng ngập lũ và mô hình số độ cao (DEM). Nghiên cứu đã thử nghiệm xây dựng bản đồ độ sâu ngập lũ cho lưu vực sông La Tinh, tỉnh Bình Định trong trận lũ lịch sử năm 2016 từ ảnh Sentinel 1 với các nhóm số liệu DEM khác nhau. Kết quả cho thấy công cụ FwDET có thể mô phỏng khá chính xác độ sâu ngập lũ và kết quả mô phỏng phụ thuộc khá nhiều vào chất lượng của số liệu DEM. Dữ liệu DEM ALOS 12,5 m cho kết quả mô phỏng tốt nhất và sát với thực tế nhất với giá trị R2 = 0,66 so với dữ liệu DEM MERIT (R2 = 0,5) và DEM SRTM (R2 = 0,12).
Từ khóa
Trích dẫn bài báo
Tùng, T.T.; Hùng, T.Đ. Ứng dụng công cụ ước tính độ sâu ngập lũ (FwDET) để xây dựng bản đồ ngập lũ cho lưu vực sông La Tinh, tỉnh Bình Định. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2023, 752, 62-74.
Tài liệu tham khảo
1. Higgins, S.A.; Overeem, I.; Steckler, M.S.; Syvitski, J.P.M.; Seeber, L.; Akhter, S.H. InSAR measurements of compaction and subsidence in the Ganges-Brahmaputra Delta, Bangladesh. J. Geophys. Res. Earth. 2014, 119, 1768–1781.
2. Cohen, S.; Raney, A.; Munasinghe, D.; Galantowicz, J.; Brakenridge, G.R. Estimating floodwater depths from flood inundation maps and topography. Proceeding of the SPIE 10778. Remote. Sens. Open. Coastal. Ocean. Inland Waters. 2018, 107780M.
3. Tessler, Z.D.; Vörösmarty, C.J.; Grossberg, M.; Gladkova, I.; Aizenman, H.; Syvitski, J.P.M.; Foufoula–Georgiou, E. Profiling risk and sustainability in coastal deltas of the world. Science 2015, 349, 638–643.
4. Islam, M.M.; Sadu, K. Flood damage and modelling using satellite remote sensing data with gis: Case study of Bangladesh. Remote. Sens. Hydrol. (Eds.): Owe, M.; Brubaker, K.; Ritchie, J.; Rango, A. IAHS Publication, Oxford, UK, 2001, pp. 455–458.
5. Nadal, N.C.; Zapata, R.E.; Pagan, I.; Lopez, R.; Agudelo, J. Building damage due to riverine and coastal floods. J. Water Res. 2009, 136, 327–336.
6. Nguyen, N.Y.; Ichikawa, Y.; Ishidaira, H. Estimation of inundation depth using flood extent information and hydrodynamic simulations. Hydrol. Res. Lett. 2016, 10, 39–44.
7. Schumann, G.; Hostache, R.; Puech, C.; Hoffmann, L.; Matgen, P.; Pappenberger, F.; Pfister, L. High–resolution 3–D flood information from radar imagery for flood hazard management, IEEE T. Geosci. Remote. 2007, 45, 1715–1725.
8. Cohen, S.; Brakenridge, G.R.; Kettner, A.; Bates, B.; Nelson, J.; McDonald, R.; Huang, Y.; Munasinghe, D.; Zhang, J. Estimating floodwater depths from flood inundation maps and topography. J. Am. Water Resour. As. 2018, 54, 847–858.
9. Anh, T.N. Xây dựng bản đồ ngập lụt hạ lưu các sông Bến Hải và Thạch Hãn, tỉnh Quảng Trị. Tạp chí khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 2011, 1S, 1–8.
10. Hòa, B.M.; Hương, H.T.L. Nghiên cứu xây dựng bản đồ ngập lụt hạ lưu lưu vực sông Ba. Tạp chí khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 2012, 1S, 10–15.
11. Tuấn, H.N. Xây dựng bản đồ ngập lụt hạ du hồ chứa nước EAĐRĂNG tỉnh Đắk Lắk ứng với các kịch bản xả lũ và đánh giá thiệt hại do ngập lụt gây ra. Tạp chí khoa học và công nghệ Thủy lợi 2017, 39, 1–8.
12. Quảng, L.T.; Dũng, L.Đ.; Anh, T.N. Mô phỏng và xây dựng bản đồ ngập lụt hạ lưu hệ thống sông Đồng Nai. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2023, 747, 9–20.
13. Hưng, N.V.; Cường, N.Q.; Hưng, B.V. Xây dựng bản đồ ngập lụt phục vụ công tác chống ngập, quy hoạch đô thị trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2021, 725, 29–38.
14. Trực tuyến: https://sentinels.copernicus.eu/web/sentinel/missions/sentinel-1.
15. Trực tuyến: https://www.usgs.gov/centers/eros/science/usgs-eros-archive-digital-elevation-shuttle-radar-topography-mission-srtm-1
16. Trực tuyến: https://asf.alaska.edu/data-sets/derived-data-sets/alos-palsar-rtc/alos-palsar-radiometric-terrain-correction/
17. Trực tuyến: https://hydro.iis.u-tokyo.ac.jp/~yamadai/MERIT_DEM/.
18. Báo cáo kết quả điều tra vết lũ tháng 12/2016 trên lưu vực sông La Tinh. Chi cục Thủy lợi tỉnh Bình Định, 2016.
19. Cohen, S.; Raney, A. FwDET v2.0. Online available: https://sdml.ua.edu/models/. Last access: 9 September 2019.
20. Cohen, S.; Raney, A. FwDET v2.0. Online available: https://csdms.colorado.edu/wiki/Model_download_portal. Last access: 9 September 2019.