Tải file PDF Tác giả
Đơn vị công tác
1 Trường Địa học Mỏ - Địa chất; dothiphuongthao@humg.edu.vn; tranthithutrang@humg.edu.vn
2 NNC Nghiên cứu phát triển công nghệ quản lý và phân tích dữ liệu không gian địa lý
3 Công ty ESRI Việt Nam; tuanvhesrivn@gmail.com
4 Sở TNMT tỉnh Cà Mau; lcthanh.cic@gmail.com
*Tác giả liên hệ: dothiphuongthao@humg.edu.vn; Tel.: +84–982688385
Tóm tắt
Tại Hải Phòng, khu vực Kiến Thụy - Đồ Sơn là nơi hội tụ nhiều điểm du lịch hấp dẫn, là khu vực có tốc độ công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ. Mặt khác, dưới sự tác động ngày càng khắc nghiệt của các yếu tố tự nhiên, biến đổi khí hậu, nước biển dâng cũng đã làm suy giảm diện tích đất ở vùng thấp và khu vực ven bờ dẫn đến quá trình chuyển đổi sử dụng đất diễn ra nhanh chóng trên toàn khu vực. Mục tiêu của nghiên cứu này là sử dụng mô hình CLUMondo (phiên bản mới nhất của mô hình CLUE: Conversion of Land Use and its Effect) và các dữ liệu về lớp phủ bề mặt cũng như các yếu tố tác động đến sự thay đổi của nó để dự báo quá trình thay đổi lớp phủ đất trong tương lai. Kết quả mô phỏng của mô hình CLUMondo đến năm 2030 dự báo: đất trồng lúa, đất làm muối, đất trồng cây hàng năm có xu hướng giảm so với thời điểm hiện tại. Bên cạnh đó, đất ở đô thị, đất ở nông thôn, đất phi nông nghiệp khác, đất rừng phòng hộ ven biển, đất nuôi trồng thủy sản, đất mặt nước có xu hướng tăng lên. Dự báo này giúp điều chỉnh các tác động tiêu cực từ thiên nhiên và xã hội nhằm phân phối lại sức ép phát triển của khu vực về sử dụng đất hợp lý tại quy mô nghiên cứu.
Từ khóa
Trích dẫn bài báo
Thảo, Đ.T.P.; Trang, T.T.T.; Tuấn, V.H.; Thành, L.C. Dự báo biến động lớp phủ mặt đất khu vực Kiến Thụy - Đồ Sơn (Hải Phòng) bằng mô hình CLUMondo. Tạp chí Khí tượng Thuỷ văn 2024, 765, 1-14.
Tài liệu tham khảo
1. Foley, W. Tradition and change in urban indigenous food practices. Postcolonial Stud. 2005, 8(1), 25–44.
2. Rindfuss, R.R.; Walsh, S.J.; Turner II, B.L.; Fox, J.; Mishra, V. Developing a science of land change: challenges and methodological issues. Proc. Natl. Acad. Sci. 2004, 101(39), 13976–13981.
3. Turner, B.L.; Lambin, E.F.; Reenberg, A. The emergence of land change science for global environmental change and sustainability. Proc. Natl. Acad. Sci. 2007, 104(52), 20666–20671.
4. Achard, F.; et al. Improved estimates of net carbon emissions from land cover change in the tropics for the 1990s. Global Biogeochemical Cycles, 2004. 18(2).
5. Herold, M.; Latham, J.S.; di Gregorio, A.; Schmullius, C.C. Evolving standards in land cover characterization. J. Land Use Sci. 2006, 1(2–4), 157–168.
6. Geist, H.; McConnell, W.; Lambin, E.F.; Moran, E.; Alves, D.; Rudel, T. Causes and trajectories of land-use/cover change. Proceeding of the Lambin, E.F., Geist, H. (eds) Land-Use and Land-Cover Change. Global Change - The IGBP Series. Springer, Berlin, Heidelberg. 2006, pp. 41–70.
7. Rudel, T.K.; Coomes, O.T.; Moran, E.; Achard, F.; Angelsen, A.; Xu, J.; Lambin, E. Forest transitions: towards a global understanding of land use change. Global Environ. Change 2005, 15(1), 23–31.
8. Parker, D.C.; et al. Multi–agent systems for the simulation of land–use and land–cover change: a review. Ann. Assoc. Am. Geogr. 2003, 93(2), 314–337.
9. Verburg, P.H. Simulating feedbacks in land use and land cover change models. Landscape Ecol. 2006, 21, 1171–1183.
10. Khawaldah, H.; Farhan, I.; Alzboun, N. Simulation and prediction of land use and land cover change using GIS, remote sensing and CA–Markov model. Global J. Environ. Sci. Manage. 2020, 6(2), 215–232.
11. Han, H.; Yang, C.; Song, J. Scenario simulation and the prediction of land use and land cover change in Beijing, China. Sustainability 2015, 7(4), 4260–4279.
12. Ullah, S.; et al. Analysis and simulation of land cover changes and their impacts on land surface temperature in a lower Himalayan region. J. Environ. Manage. 2019, 245, 348–357.
13. Walsh, S.J.; Entwisle, B.; Rindfuss, R.R.; Page, P.H. Spatial simulation modelling of land use/land cover change scenarios in northeastern Thailand: A cellular automata approach. J. Land Use Sci. 2006, 1(1), 5–28.
14. Van Asselen, S.; Verburg, P.H. Land cover change or land‐use intensification: simulating land system change with a global‐scale land change model. Global Change Biol. 2013, 19(12), 3648–3667.
15. Core Environmental Program (CEP). Applying CLUMondo to Support a Strategic Environmental Assessment of Viet Nam’s 5–year Land Use Plan (2010 - 2020) Revision, Greater Mekong Subregion, Asian Development Bank, 2016.
16. Van Asselen, S.; Verburg, P.H. Land cover change or land–use intensification: simulating land system change with a global–scale land change model. Global Change Biol. 2019, 19(12), 3648–3667.
17. Thảo, Đ.T.P.; Sỹ, M.V.; Quý, B.N.; Huyền, N.T. Lập bản đồ dự báo sử dụng đất tỉnh Bình Dương đến năm 2030 bằng mô hình Land changer Model (LCM) kết hợp dữ liệu ảnh vệ tinh Landsat. Tạp chí Khoa học Đo đạc và Bản đồ 2017, 31, 44–51.
18. Khánh, N.Q.; Sơn, L.H.; Phong, V.V. Nghiên cứu xác định dữ liệu ảnh vệ tinh viễn thám phù hợp với mô hình phân tích CLUE với hai phiên bản là CLUE–s và CLUMondo trong việc giám sát và dự báo biến động lớp phủ mặt đất. Thuộc đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ cấp Bộ “Nghiên cứu ứng dụng dữ liệu viễn thám đa thời gian và lựa chọn mô hình trong việc giám sát và dự báo biến động sử dụng đất dưới tác động của điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội, thử nghiệm tại thành phố Hải Phòng”. Trung tâm Kiểm định chất lượng sản phẩm viễn thám - Cục viễn thám quốc gia. Mã số: TNMT.2018.08.05. 2019.
19. Hoa, N.T.P. Nghiên cứu biến động sử dụng đất nông nghiệp vùng ven biển tỉnh Nam Định bằng mô hình CLUMONDO. Luận án Tiến sĩ, Học viện Nông nghiệp Việt Nam. 2023.
20. ADB. Ứng dụng mô hình Dự báo thay đổi sử dụng đất CLUMondo trong Đánh giá Môi trường Chiến lược cho điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất toàn quốc (giai đoạn 2015 - 2020). Revision, Greater Mekong Subregion, Asian Development Bank, 2016.
21. Vliet, J.V.; Verburg, P.H. A short presentation of CLUMondo, Chapter 34 in Geomatic Approaches for Modeling Land Change Scenarios book. 2018. Doi: 10.1007/978-3-319-60801-3-34.
22. Trực tuyến: https://haiphong.gov.vn/