Tải file PDF Tác giả
Đơn vị công tác
1 Trường Đại học Mỏ - Địa chất; phamthilan@humg.edu.vn
*Tác giả liên hệ: phamthilan@humg.edu.vn; Tel.: +84–983321882
Tóm tắt
Biến động lớp phủ ảnh hưởng tới điều kiện sống của con người và sinh vật. Biến động lớp phủ đất là hệ quả của tự nhiên và nhân tạo. Do đó, đánh giá biến động lớp phủ đất là nghiên cứu đa ngành, bao gồm kinh tế, xã hội và địa lý. Trong đó phải kể đến viễn thám và GIS. Mục tiêu của bài báo này là sử dụng phương pháp viễn thám và hồi quy logistic để không gian hóa và định lượng hóa nhằm đánh giá mối quan hệ giữa điều kiện tự nhiên với biến động lớp phủ đất huyện Giao Thủy, Nam Định. Ảnh Landsat được sử dụng trong phân loại thông tin lớp phủ đất qua các giai đoạn 1989, 2001, 2005 và 2023 bằng phương pháp phân loại hướng đối tượng kết hợp với phân vùng mẫu. Biến động lớp phủ tập chung chủ yếu là biến động lúa và hoa màu, biến động đất trống, biến động rừng ngập mặn và biến động khu nuôi trồng thủy sản. Điều kiện tự nhiên được xác định trong mối quan hệ với lớp phủ đất tại khu vực Giao Thủy, Nam Định, bao gồm xói lở và bồi tụ, thổ nhưỡng, địa mạo và khoảng cách tới đường bờ. Mối quan hệ này được thể hiện bằng quan hệ không gian nhờ chức năng chồng xếp trong +GIS và được định lượng hóa bằng mô hình hồi quy logistic. Kết quả bài báo này chỉ ra rằng lớp phủ biến động khác nhau đối với mỗi yếu tố tự nhiên và có quan hệ thuận - nghịch khác nhau qua từng giá trị hồi quy, giá trị này là cơ sở hữu ích cho các nhà quản lý điều tiết sử dụng và khai thác điều kiện tự nhiên hợp lý.
Từ khóa
Trích dẫn bài báo
Làn, P.T. Đánh giá mối quan hệ giữa biến động lớp phủ đất với điều kiện tự nhiên sử dụng viễn thám và hồi quy logistic: Thí điểm khu vực huyện Giao Thủy, Nam Định. Tạp chí Khí tượng Thủy văn 2025, 770, 14-28.
Tài liệu tham khảo
1. Ostwald, M.; Wibeck, V.; Stridbeck, P. Proximate causes and underlying driving forces of land-use change among small-scale farmers - illustrations from the Loess Plateau, China. J. Land Use Sci. 2009, 4(3), 157–171.
2. Virginia, H.D. The relationship between land use change and climate change. Ecol. Appl. 1997, 7, 753–769.
3. Mayer. W.B.; Turner, B.L. Changes in land - use and land cover: a global perspective. Cambridge University Press, Cambridge, 1991.
4. Liding, C.; Jun, W.; Bojie, F.; Qiu, Y. Land-use change in a small catchment of northern Loess Plateau, China. Agric. Ecosyst. Environ. 2001, 86, 163–172.
5. Lambin, E.; et al. Causes of land-use and land-cover change. 2007. Available online: http://www.eoearth.org/view/article/51cbed2f7896bb431f6905af.
6. Kelarestaghi, A.; Jeloudar, Z.J. Land use/cover change and driving force analyses in parts of northern Iran using RS and GIS techniques. Arab J Geosci. 2011, 4, 401–411.
7. Campbell, D.J.; Lusch, D.P.; Smucker, T.A.; Wangui, E.E. Multiple methods in the study of driving forces of land use and land cover change: A case study of SE Kajiado District, Kenya. Human Ecology 2005, 33(6), 763–794.
8. Hietel, E.; Waldhardt, R.; Otte, A. Analysing land-cover changes in relation to environmental variables in Hesse, Germany. Landscape Ecol. 2004, 19, 473–489.
9. Zdeněk, O.; Bořivoj, S.; Petr, K. Land-use changes and their relationships to selected landscape parameters in three Cadastral areas in Moravia (Czech Republic). Moravian Geogr. Rep. 2013, 21(1), 41–50.
10. Qasima, M.; Hubacekb, K., and T. M. Underlying and proximate driving causes of land use change in district Swat, Pakistan. Land Use Policy 2013, 34, 146–157.
11. Lambin, E.; Turner, II B.L.; Geist, H.J.; Samuel, B.A. The causes of land-use and land-cover change: moving beyond the myths. Global Environ. Change 2001, 11, 261–269.
12. Lubowski, R.N.; Shawn, B.; Roger, C.; Michael, J.R.; Joseph, C.C.; Anna, G.; Johansson, R. Environmental effects of agricultural land-use change: The role of economics and policy. United States Department of Agriculture, Ecosystems and Environment, 2006.
13. Wu, X.; Shen, Z.; Liu, R.; Xiaowen, D. Land use/cover dynamics in response to changes in environmental and socio-political forces in the upper reaches of Yangtze River, China. Sensors 2008, 8(12), 8104–8122.
14. Veldkamp, A.; Lambin, E.F. Predicting land-use change. Agric. Ecosyst. Environ. 2001, 85, 1–6.
15. Lambin, E.; Geist, H. Land-use and land-cover change. Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2006.
16. Monica, G.T. Landscape ecology: the effect of pattern on process. Annu. Rev. Ecol. Syst. 1989, 20, 171–197.
17. Pan, D.; Domon, G.; Blois, S., and Bouchard, A. Temporal (1958–1993) and spatial patterns of land use changes in Haut-Saint-Laurent (Quebec, Canada) and their relation to landscape physical attributes. Landscape Ecol. 1999, 14(1), 35–52.
18. Roy, P.S.; Ramachandran, R.M.; Paul, O.; Thakur, P.K.; Ravan, S.; Behera, M.D.; Sarangi, C.; Kanawade, V.P. Anthropogenic land use and land cover changes: A review on its environmental consequences and climate change. J. Indian Soc. Remote Sens. 2022, 50(8), 1615–1640.
19. Ngoc, L.B. Climatec Change and landsse change of rural households in the Red River Delta,Vietnam. J. Econ. Dev. 2013, 15(2), 79–94.
20. Anderson, J.R.; Hardy, E.E.; Roach, J.T., Witmer. R.E. A Land Use And Land Cover Classification System For Use With Remote Sensor Data. Washington: United States Department of the Interior, 1976.
21. Cornec, M.; Claustre, H.; Mignot, A.; Guidi, L.; Lacour, L.; Poteau, A.; D'Ortenzio, F.; Gentili, B.; Schmechtig, C. Deep chlorophyll maxima in the global ocean: Occurrences, drivers and characteristics. Global Biogeochem. Cycles 2021, 35(4), e2020GB006759.
22. Skidmore, A.K.; Coops, N.C.; Neinavaz, E.; Ali, A.; Schaepman, M.E.; Paganini, M.; Kissling, W.D.; Vihervaara, P.; Darvishzadeh, R.; Feilhauer, H.; Fernandez, M.; Fernandez, N.; Gorelick, N.; Geijzendorffer, I.; Heiden, U.; Heurich, M.; Hobern, D.; Holzwarth, S.; Muller-Karger, F.E.; Van De Kerchove, R.; Lausch, A.; Leitao, P.J.; Lock, M.C.; Mucher, C.A.; O'Connor, B.; Rocchini, D.; Roeoesli, C.; Turner, W.; Vis, J.K.; Wang, T.; Wegmann, M.; Wingate, V. Priority list of biodiversity metrics to observe from space. Nat. Ecol. Evol. 2021, 5(7), 896–906.
23. Bufebo, B.; Elias, E. Land use/land cover change and its driving forces in shenkolla watershed, South Central Ethiopia. Sci. World J. 2021, 2021, 9470918.
24. Aspinall, R. Modelling land use change with generalized linear models--a multi-model analysis of change between 1860 and 2000 in Gallatin Valley, Montana. J Environ. Manage. 2004, 72(1-2), 91–103.
25. McConnell, W.J.; Sweeney, S.P.; Mulley, B. Physical and social access to land: spatio-temporal patterns of agricultural expansion in Madagascar. Agric. Ecosyst. Environ. 2004, 101(2-3), 171–184.
26. Williams, N.S.G.; McDonnell, M.J.; Seager, E.J. Factors influencing the loss of an endangered ecosystem in an urbanising landscape: A case study of native grasslands from Melbourne, Australia. Landscape Urban Plann. 2005, 71(1), 35–49.
27. Estacio, I.; Sianipar, C.P.M.; Onitsuka, K.; Basu, M.; Hoshino, S. A statistical model of land use/cover change integrating logistic and linear models: An application to agricultural abandonment. Int. J. Appl. Earth Obs. Geoinf. 2023, 120, 103339.
28. Pradana, A.N.; Djuraidah, A.; Soleh, A.M. Land use change modelling using logistic regression, random forest and additive logistic regression in Kubu Raya regency, West Kalimantan. Forum Geogr. 2023, 37(2), 149–163.
29. Phái, V.V.; Ngọc, D.T. Một số phương pháp nghiên cứu biến động đường bờ biển. in Hội nghị khoa học Địa lý - Địa chính. Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội, 2010.
30. Lan, P.T.; Son, T.S.; Kavinda, G.; Nhan, N.T.; Hien, L.P. Application of remote sensing and GIS technology for monitoring coastal changes in estuary area of the Red river system, Vietnam. J. Korean Soc. Surv. Geod. Photogramm. Cartogr. 2013, 31(2-6), 343–353.
31. Millington, J.D.A.; Perry, G.L.W. Regression techniques for examining land use/cover change: A case study of a mediterranean landscape. Ecosystems 2007, 10, 562–578.